Nếu có một thứ đã thay đổi mạnh mẽ cuộc sống của người Việt trong thập kỷ qua, thì đó chính là sự bùng nổ của xe ôm công nghệ. Từ một khái niệm xa lạ, giờ đây, chỉ cần một cú chạm trên điện thoại, bất kỳ ai cũng có thể gọi xe trong tích tắc. Nhưng đằng sau sự tiện lợi đó là một cuộc chiến khốc liệt giữa các ông lớn như Grab, Gojek, Be và những thế lực mới đang trỗi dậy.
Từ Xe Ôm Truyền Thống Đến Cơn Sốt Công Nghệ
Trước khi xe ôm công nghệ xuất hiện, hình ảnh những bác tài già đội mũ cối, mặc áo khoác ngồi lề đường chờ khách là điều quá quen thuộc. Không có mức giá cố định, khách phải trả giá, tài xế cũng “thích thì chạy, không thích thì nghỉ”. Nhưng rồi Grab xuất hiện vào năm 2014, mang theo mô hình tính phí minh bạch, gọi xe bằng ứng dụng, khiến cả thị trường xe ôm truyền thống rung chuyển.
Người dùng dần quen với việc gọi xe qua điện thoại, không còn cảnh trả giá, không lo bị chặt chém. Dịch vụ tốt hơn, giá rẻ hơn, tài xế có thu nhập ổn định hơn – nghe có vẻ như một viễn cảnh hoàn hảo. Nhưng thực tế, phía sau sự tiện lợi này là một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các ứng dụng.
Cuộc Đấu Đẫm Mồ Hôi Của Các “Gã Khổng Lồ”
Grab – Kẻ Thống Trị Không Thể Lung Lay?
Grab bước vào Việt Nam với chiến lược khuyến mãi siêu khủng, giảm giá cho khách, thưởng cao cho tài xế, sẵn sàng đốt tiền để giành thị phần. Kết quả? Grab nhanh chóng trở thành cái tên số một trong lĩnh vực xe ôm công nghệ. Nhưng đi kèm với sự thống trị là hàng loạt chỉ trích: chính sách thưởng thay đổi thất thường, mức chiết khấu cao làm tài xế bất mãn, và giá cước tăng dần theo thời gian khiến khách hàng bắt đầu cân nhắc lựa chọn khác.
Gojek – Kẻ Khiêu Chiến Đầy Tham Vọng
Xuất hiện tại Việt Nam với cái tên Go-Viet vào năm 2018, Gojek ban đầu gây sốt nhờ chiến lược “0 đồng”, cho phép khách đi xe miễn phí hoặc với giá cực rẻ. Nhưng sau khi đổi tên thành Gojek, ứng dụng này gặp khó khăn trong việc duy trì sức hút. Dù có nền tảng vững chắc tại Indonesia, Gojek ở Việt Nam vẫn bị Grab lấn át, chưa tạo được sự khác biệt rõ ràng.
Be – Niềm Hy Vọng Của Người Việt
Là ứng dụng thuần Việt duy nhất trụ lại trước các ông lớn nước ngoài, Be bước vào cuộc chơi với chiến lược định vị bản thân là “ứng dụng quốc dân”. Không đốt tiền nhiều như Grab hay Gojek, Be tập trung vào dịch vụ ổn định, chăm sóc tài xế tốt hơn. Tuy nhiên, việc không có nguồn vốn dồi dào khiến Be khó cạnh tranh sòng phẳng, chỉ có thể giữ một lượng khách trung thành nhất định.
Những Người Mới – Liệu Có Cửa Sống?
Nhiều ứng dụng nhỏ hơn như FastGo, MyGo, Xanh SM của VinFast… cũng cố chen chân vào thị trường nhưng đều gặp khó khăn. Người dùng Việt quá quen với Grab, Gojek, Be nên khó có lý do để chuyển sang nền tảng mới trừ khi có ưu đãi cực mạnh.
Mặt Trái Của Xe Ôm Công Nghệ
Cuộc Sống Không Màu Hồng Của Tài Xế
Thoạt nhìn, nghề xe ôm công nghệ mang lại thu nhập ổn định, nhưng thực tế lại đầy chông gai. Tài xế phải chịu mức chiết khấu cao, đối mặt với việc chạy xe dưới thời tiết khắc nghiệt, cạnh tranh với hàng ngàn tài xế khác. Nhiều người chạy từ sáng đến tối nhưng chỉ đủ sống qua ngày.
Hơn nữa, việc lệ thuộc vào ứng dụng khiến tài xế không có tiếng nói trong các chính sách. Khi nền tảng thay đổi mức thưởng hay tăng chiết khấu, tài xế chỉ có hai lựa chọn: chấp nhận hoặc nghỉ việc. Những cuộc biểu tình phản đối chính sách từng nổ ra, nhưng hầu như không làm thay đổi được điều gì.
Giá Cước – Lợi Ích Thực Sự Cho Khách Hàng?
Ban đầu, xe ôm công nghệ có giá cực rẻ, nhưng theo thời gian, các hãng dần tăng giá để duy trì lợi nhuận. Phụ phí giờ cao điểm, cước phí thay đổi theo thời tiết, khiến không ít khách hàng cảm thấy “bị bóp cổ” khi giá xe tăng vọt vào những lúc cần thiết nhất.
Tương Lai Nào Cho Xe Ôm Công Nghệ?
Có một điều chắc chắn: xe ôm công nghệ sẽ không biến mất, nhưng nó sẽ tiếp tục thay đổi theo hướng mà cả khách hàng lẫn tài xế phải thích nghi. Trong tương lai, các công ty sẽ đẩy mạnh ứng dụng AI, tối ưu hóa thuật toán để định giá chính xác hơn, đồng thời có thể mở rộng sang các dịch vụ khác như giao hàng, mua sắm.
Mặt khác, nếu không có sự điều chỉnh về chính sách tài xế, có thể trong tương lai, chúng ta sẽ thấy một sự sụt giảm về số lượng người tham gia chạy xe, buộc các hãng phải đưa ra những giải pháp hấp dẫn hơn.
Dù sao đi nữa, xe ôm công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống người Việt. Cuộc chiến giữa các hãng vẫn chưa có hồi kết, nhưng một điều chắc chắn: dù ai thắng, khách hàng và tài xế vẫn là những người chịu tác động mạnh mẽ nhất.
