Thị trường thức ăn chăn nuôi là một cuộc đua khốc liệt, nơi các doanh nghiệp phải cạnh tranh không chỉ về giá mà còn về chất lượng, nguồn nguyên liệu và công nghệ sản xuất. Đây không chỉ đơn thuần là ngành cung cấp thực phẩm cho gia súc, gia cầm, mà còn là một trong những mắt xích quan trọng nhất trong chuỗi cung ứng nông nghiệp. Một biến động nhỏ trong giá nguyên liệu hay chính sách cũng có thể gây ra hiệu ứng domino ảnh hưởng đến cả ngành chăn nuôi.
SỰ BIẾN ĐỘNG CỦA GIÁ NGUYÊN LIỆU: BÀI TOÁN ĐAU ĐẦU
Trong ngành thức ăn chăn nuôi, giá nguyên liệu đầu vào quyết định đến 70% chi phí sản xuất. Ngô, đậu nành, bột cá, cám gạo, dầu thực vật… tất cả đều chịu tác động mạnh từ thị trường thế giới. Chỉ cần giá ngô ở Mỹ nhích lên vì thời tiết xấu, ngay lập tức các nhà máy sản xuất ở Việt Nam cũng phải điều chỉnh công thức để tránh đội chi phí.
Tình trạng phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu là một điểm yếu cố hữu. Việt Nam sản xuất rất ít nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, phần lớn phải nhập từ Argentina, Brazil, Mỹ, thậm chí cả Ấn Độ. Điều này khiến thị trường dễ bị ảnh hưởng bởi tỷ giá, cước vận chuyển, và các biến động địa chính trị. Những năm gần đây, các doanh nghiệp đang tìm cách nội địa hóa nguồn cung, nhưng đây không phải là bài toán dễ.
CẠNH TRANH KHỐC LIỆT: CUỘC CHƠI CỦA “ÔNG LỚN” VÀ NGƯỜI MỚI
Thị trường thức ăn chăn nuôi Việt Nam có sự góp mặt của nhiều tập đoàn quốc tế như C.P, De Heus, Cargill, Mavin… Bên cạnh đó là các doanh nghiệp trong nước như Vinafeed, Dabaco, GreenFeed. Các “ông lớn” ngoại có lợi thế về công nghệ, vốn và chuỗi cung ứng, trong khi doanh nghiệp nội đang cố gắng giành thị phần bằng cách tối ưu hóa chi phí và bám sát nhu cầu của người chăn nuôi.
Một trong những điểm nóng cạnh tranh hiện nay là thức ăn hữu cơ và thức ăn chuyên biệt. Khi xu hướng chăn nuôi sạch và chăn nuôi bền vững lên ngôi, các công ty buộc phải cải tiến sản phẩm. Thức ăn chăn nuôi không chỉ phải rẻ mà còn phải giúp vật nuôi tăng trọng nhanh, ít bệnh tật, phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) ngày càng lớn.
CÔNG NGHỆ ĐANG THAY ĐỔI CUỘC CHƠI
Những năm gần đây, công nghệ đã giúp ngành thức ăn chăn nuôi có những bước tiến vượt bậc. Các nhà máy hiện đại sử dụng hệ thống trộn tự động, kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm để đảm bảo chất lượng ổn định. Một số công ty còn áp dụng AI để phân tích dữ liệu tiêu thụ, từ đó điều chỉnh công thức dinh dưỡng phù hợp hơn với nhu cầu thực tế.
Ngoài ra, các chất thay thế kháng sinh trong thức ăn cũng là xu hướng nổi bật. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến thực phẩm sạch, không tồn dư kháng sinh, buộc các nhà sản xuất phải tìm ra các giải pháp thay thế như enzyme, probiotics hay các chiết xuất thảo dược.
XU HƯỚNG TƯƠNG LAI: AI SẼ CHIẾN THẮNG?
Trong tương lai, ngành thức ăn chăn nuôi sẽ không chỉ là cuộc chơi về giá. Doanh nghiệp nào làm chủ được nguồn nguyên liệu, tối ưu hóa công nghệ, và đáp ứng xu hướng chăn nuôi bền vững sẽ là người chiến thắng. Những mô hình như “feed-to-food” (từ thức ăn đến thực phẩm) giúp doanh nghiệp kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng sẽ ngày càng phổ biến.
Dù còn nhiều thách thức, thị trường thức ăn chăn nuôi vẫn là một mảnh đất màu mỡ. Cuộc chiến giành từng hạt cám vẫn chưa có hồi kết, nhưng chắc chắn nó sẽ ngày càng hấp dẫn với những bước chuyển mình của công nghệ và nhu cầu tiêu dùng.
