Nếu có một lĩnh vực nào đó không bao giờ lỗi thời, thì đó chính là ăn uống. Dù kinh tế có biến động thế nào, con người vẫn phải ăn. Nhưng đừng nhầm, thị trường ăn uống không phải là một miếng bánh dễ xơi. Đây là một chiến trường đầy cạnh tranh, nơi chỉ những kẻ nhanh nhạy, sáng tạo và đủ lì lợm mới có thể tồn tại.
1. Thị trường ăn uống: Miếng bánh béo bở hay canh bạc mạo hiểm?
Nhìn bề ngoài, kinh doanh ăn uống có vẻ như là một cơ hội kiếm tiền dễ dàng. Ai mà chẳng thích ăn ngon? Một quán cà phê xinh xắn, một nhà hàng theo trend, hay một tiệm bánh homemade – tất cả đều có thể thu hút khách hàng nếu làm đúng cách. Nhưng thực tế, đây là một ngành cực kỳ khốc liệt.
Theo thống kê, khoảng 60% nhà hàng thất bại ngay trong năm đầu tiên, và hơn 80% không thể trụ qua năm thứ ba. Lý do? Chi phí vận hành cao, cạnh tranh dữ dội, xu hướng thay đổi liên tục, và đặc biệt, khách hàng ngày càng khó tính. Một món ăn ngon thôi là chưa đủ – nó còn phải đẹp, phải có “chất riêng” và đôi khi, phải đủ “viral” trên mạng xã hội.
2. Những xu hướng ăn uống đang thống trị thị trường
Không như ngày xưa, ăn uống bây giờ không chỉ là để no mà còn là một trải nghiệm. Các doanh nghiệp trong ngành phải liên tục cập nhật xu hướng mới để tồn tại. Dưới đây là một số xu hướng đang khuynh đảo thị trường:
a) Ăn uống “healthy” lên ngôi
Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe. Các sản phẩm hữu cơ, thực phẩm thuần chay (vegan), keto, gluten-free… trở thành lựa chọn phổ biến. Những quán ăn biết cách khai thác xu hướng này, như salad bar, smoothie bowl hay cơm gạo lứt, đang hưởng lợi lớn.
b) Thực phẩm kết hợp & fusion
Khách hàng hiện đại thích sự sáng tạo, và đó là lý do vì sao những món ăn fusion – kết hợp giữa nhiều nền ẩm thực – trở nên phổ biến. Từ bánh mì nhân kimchi, pizza bún đậu mắm tôm cho đến sushi lẩu Thái, miễn là có sự độc đáo, chắc chắn sẽ thu hút sự tò mò của thực khách.
c) Sự lên ngôi của đồ ăn đường phố cao cấp
Street food không còn là những món ăn rẻ tiền, vỉa hè nữa. Giờ đây, có những quán bán bánh mì giá vài trăm nghìn, bún chả chuẩn fine dining, hay hủ tiếu trong không gian sang trọng. Việc “nâng cấp” ẩm thực đường phố giúp các thương hiệu định vị cao cấp hơn mà vẫn giữ được tính đại chúng.
d) Ảnh hưởng từ mạng xã hội
Instagram, TikTok, Facebook… đang định hình mạnh mẽ thị trường ăn uống. Một món ăn có thể bùng nổ nhờ một trend trên TikTok, hay một quán cà phê có thể chật kín người chỉ vì có góc check-in đẹp. Nhiều quán ăn thậm chí phải thiết kế menu và bài trí quán theo đúng tiêu chí “ăn bằng mắt” trước tiên.
3. Thách thức sống còn trong ngành ăn uống
Bên cạnh những cơ hội, ngành F&B (Food & Beverage) cũng có những thử thách cực lớn:
a) Cạnh tranh khốc liệt
Cứ mỗi ngày trôi qua, hàng loạt quán ăn mới mở ra, nhưng cũng có không ít cửa hàng đóng cửa vĩnh viễn. Việc giữ chân khách hàng trung thành là một bài toán nan giải, đặc biệt khi họ có vô số lựa chọn khác ngoài kia.
b) Chi phí vận hành cao
Tiền thuê mặt bằng, nguyên liệu, nhân công, marketing… tất cả đều là những khoản chi không hề nhỏ. Một nhà hàng có thể bán được hàng trăm triệu mỗi tháng nhưng vẫn lỗ vì chi phí quá lớn.
c) Đòi hỏi sự đổi mới liên tục
Không có công thức thành công nào tồn tại mãi mãi trong ngành F&B. Hôm nay bạn nổi tiếng với một món độc quyền, nhưng chỉ vài tháng sau, nếu không có gì mới, khách hàng sẽ quay lưng ngay lập tức.
4. Lời kết: Muốn tồn tại, phải khác biệt
Kinh doanh ăn uống là một cuộc chơi đầy thử thách. Nhưng nếu bạn có đam mê, có chiến lược rõ ràng và biết cách tạo ra sự khác biệt, cơ hội vẫn luôn rộng mở. Điều quan trọng nhất là phải luôn đặt mình vào vị trí khách hàng, liên tục học hỏi và không bao giờ ngừng sáng tạo.
Vậy nếu bạn đang có ý định dấn thân vào thị trường này, hãy nhớ: Đừng chỉ bán đồ ăn – hãy bán cả một trải nghiệm!
