Nhắc đến bệnh tim mạch, hầu hết mọi người nghĩ ngay đến nhồi máu cơ tim hay suy tim. Nhưng có một tình trạng ít được chú ý hơn, dù có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống – đó là rối loạn chức năng tâm trương thất trái.
Tâm trương – Giai đoạn ít được chú ý nhưng tối quan trọng
Trái tim hoạt động theo hai pha chính: tâm thu (co bóp để bơm máu đi) và tâm trương (giãn ra để nhận máu về). Nếu tâm thu được ví như lúc bóp quả bóng cao su để nước phun ra, thì tâm trương chính là khi ta thả tay để bóng tự hút nước vào. Rối loạn chức năng tâm trương xảy ra khi thất trái không thể giãn nở đúng cách, làm giảm khả năng tiếp nhận máu từ nhĩ trái.
Hậu quả? Tim phải làm việc vất vả hơn để bù đắp, áp lực trong tim tăng lên, máu bị ứ lại ở phổi – và thế là khó thở, mệt mỏi, suy tim dần dần xuất hiện.
Nguyên nhân của rối loạn chức năng tâm trương thất trái
Có nhiều lý do khiến tâm trương thất trái bị ảnh hưởng, nhưng phần lớn đều liên quan đến sự cứng và giảm đàn hồi của cơ tim. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
Tăng huyết áp kéo dài: Thành cơ tim dày lên để chống lại áp lực cao, nhưng điều này lại làm tim kém linh hoạt hơn.
Lão hóa: Tuổi tác khiến tim mất dần độ đàn hồi, giống như một sợi dây chun bị kéo căng quá nhiều lần.
Bệnh mạch vành: Nếu động mạch vành bị tắc nghẽn, tim không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến tổn thương và xơ hóa cơ tim.
Béo phì và tiểu đường: Hai yếu tố này gây viêm mãn tính và làm tổn thương tim theo thời gian.
Rối loạn nhịp tim: Nhịp tim bất thường có thể ảnh hưởng đến quá trình đổ đầy máu vào thất trái.
Triệu chứng có thể bị nhầm lẫn
Rối loạn chức năng tâm trương thường không gây triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu, khiến nhiều người chủ quan. Khi bệnh tiến triển, các dấu hiệu thường thấy bao gồm:
Khó thở khi gắng sức hoặc khi nằm
Mệt mỏi, cảm giác yếu sức dù không làm việc nặng
Hồi hộp, tim đập nhanh hơn bình thường
Phù chân, nhất là vào buổi tối
Vì triệu chứng khá chung chung, nhiều người dễ nhầm với tình trạng mất sức do tuổi tác hoặc các vấn đề hô hấp khác.
Chẩn đoán không hề đơn giản
Để phát hiện rối loạn chức năng tâm trương thất trái, bác sĩ thường sử dụng siêu âm tim Doppler. Đây là cách tốt nhất để đánh giá cách tim giãn nở và lấp đầy máu. Một số xét nghiệm khác như MRI tim hoặc đo BNP (một loại hormone liên quan đến suy tim) cũng có thể được chỉ định nếu cần.
Điều trị: Không đơn giản là uống thuốc
Hiện tại, không có loại thuốc nào có thể “chữa khỏi” rối loạn chức năng tâm trương. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào kiểm soát nguyên nhân và cải thiện triệu chứng, bao gồm:
Kiểm soát huyết áp: Thuốc ức chế men chuyển (ACEI) hoặc chẹn beta giúp giảm gánh nặng cho tim.
Kiểm soát đường huyết: Tiểu đường ảnh hưởng đến tim, nên cần duy trì mức đường huyết ổn định.
Giảm cân và tập luyện hợp lý: Giảm mỡ nội tạng có thể giúp tim co giãn tốt hơn.
Tránh căng thẳng và ngủ đủ giấc: Hệ thần kinh giao cảm có ảnh hưởng đến nhịp tim và huyết áp.
Kết luận: Đừng đợi đến khi quá muộn
Rối loạn chức năng tâm trương thất trái là một vấn đề nghiêm trọng nhưng lại ít được nhắc đến. Việc phát hiện sớm và kiểm soát nguyên nhân có thể giúp ngăn chặn sự tiến triển thành suy tim. Nếu bạn có những dấu hiệu bất thường về tim mạch, đừng chờ đợi – hãy đi kiểm tra ngay để bảo vệ sức khỏe của chính mình!
