Có một câu nói vui trong giới kinh doanh cà phê: “Mở quán cà phê dễ như pha một ly cà phê, nhưng để sống sót thì không dễ như uống nó”. Nghe có vẻ hơi phũ, nhưng nếu bạn đang mơ về một quán cà phê thơm nức, khách ra vào nườm nượp, và một cuộc sống thong dong bên ly espresso, hãy chậm lại một chút. Hãy để tôi kể cho bạn nghe về hành trình thực sự của việc làm chủ một quán cà phê – nơi có cả vị đắng lẫn vị ngọt, và đôi khi là những đêm trắng đầy căng thẳng.
1. TỪ GIẤC MƠ ĐẾN HIỆN THỰC: KHI HỨNG THÚ GẶP PHẢI THỰC TẾ
Nhiều người mở quán cà phê vì đam mê, nhưng đam mê không đủ để giúp bạn tồn tại trong một thị trường khốc liệt. Nếu chỉ cần thích cà phê là có thể mở quán, thì ngoài đường chắc sẽ có hàng trăm quán mới mọc lên mỗi ngày. Điều quan trọng nhất không phải là bạn thích cà phê bao nhiêu, mà là bạn có hiểu về nó và có chiến lược kinh doanh bài bản hay không.
Trước khi nghĩ đến chuyện thuê mặt bằng hay thiết kế quán, bạn cần phải trả lời những câu hỏi sau:
Bạn muốn quán của mình theo phong cách nào? (Cà phê truyền thống, specialty coffee, take-away, hay kết hợp coworking space?)
Bạn có hiểu khách hàng tiềm năng của mình là ai không? (Sinh viên, dân văn phòng, hay khách du lịch?)
Bạn có lợi thế gì so với hàng trăm quán cà phê khác? (Địa điểm? Chất lượng cà phê? Giá cả?)
Bạn có đủ vốn để vận hành ít nhất 6 tháng mà không có lợi nhuận không?
Nhiều quán cà phê đóng cửa chỉ sau 3-6 tháng đầu vì thiếu một kế hoạch cụ thể. Hãy nhớ, một ý tưởng hay chưa đủ – bạn cần một mô hình kinh doanh vững chắc.
2. CHIẾN LƯỢC MỞ QUÁN CÀ PHÊ: KHÔNG CHỈ CÓ CÀ PHÊ, MÀ CÒN LÀ CON SỐ
2.1. Chọn mặt bằng: Không phải cứ chỗ đông là tốt
Một sai lầm lớn của nhiều người khi mở quán là nghĩ rằng cứ có vị trí đẹp, đông người qua lại là đảm bảo thành công. Thực tế, một quán cà phê cần địa điểm phù hợp với tệp khách hàng mục tiêu, chứ không chỉ đơn giản là chỗ đông.
Ví dụ:
Nếu mở quán ở khu văn phòng, bạn cần có dịch vụ take-away nhanh chóng và chỗ ngồi thoải mái để họ có thể làm việc.
Nếu hướng đến học sinh, sinh viên, bạn cần có wifi mạnh, không gian rộng rãi và giá cả phải chăng.
Nếu muốn làm cà phê cao cấp (specialty coffee), hãy chọn khu vực có khách hàng sẵn sàng trả mức giá cao cho trải nghiệm.
2.2. Xây dựng menu: Đơn giản nhưng phải đặc biệt
Menu của quán không nên quá dài dòng, vì khách hàng sẽ dễ bị rối. Hãy tập trung vào chất lượng thay vì số lượng. Nếu bạn làm cà phê truyền thống, hãy đảm bảo rằng ly cà phê sữa đá của bạn ngon hơn 90% các quán xung quanh. Nếu bạn làm specialty coffee, hãy đầu tư vào nguyên liệu và cách pha chế.
Một số quán cà phê thành công nhờ tạo ra “signature drink” – một món độc quyền khiến khách nhớ đến quán. Ví dụ, trà sữa muối Himalaya, cà phê kem trứng hay latte chanh dây đều từng là những “con át chủ bài” giúp quán thu hút khách.
2.3. Vận hành: Không chỉ là làm cà phê, mà là làm dịch vụ
Nhiều chủ quán nghĩ rằng chỉ cần pha cà phê ngon là đủ. Nhưng thực tế, thứ giữ chân khách hàng không chỉ là cà phê, mà là trải nghiệm tổng thể.
Nhân viên có niềm nở không?
Quán có sạch sẽ, gọn gàng không?
Thời gian phục vụ có nhanh không?
Nhạc có phù hợp với không gian không?
Một quán cà phê thành công không phải quán có cà phê ngon nhất, mà là quán khiến khách cảm thấy thoải mái nhất.
3. MARKETING CHO QUÁN CÀ PHÊ: KHÔNG LÀM TRUYỀN THÔNG LÀ CHẾT
Bạn có thể có quán cà phê đẹp nhất thành phố, nhưng nếu không ai biết đến nó, thì cũng vô ích. Marketing không chỉ đơn giản là chạy quảng cáo Facebook, mà còn là cách bạn xây dựng thương hiệu trong lòng khách hàng.
Hãy tận dụng Instagram & TikTok: Một quán cà phê có “góc sống ảo” đẹp sẽ giúp khách hàng tự động quảng bá cho bạn.
Chạy chương trình khuyến mãi hợp lý: “Mua 2 tặng 1”, “Giảm 20% cho khách hàng mới”, “Happy Hour từ 2PM – 5PM” đều là những cách kéo khách hiệu quả.
Xây dựng khách hàng trung thành: Một chương trình tích điểm hoặc giảm giá cho khách quen sẽ giúp bạn có lượng khách ổn định.
4. BÀI HỌC XƯƠNG MÁU KHI LÀM CHỦ QUÁN CÀ PHÊ
Đừng kỳ vọng có lời ngay trong 6 tháng đầu: Hãy chuẩn bị tinh thần cho những tháng ngày không có lợi nhuận hoặc thậm chí phải bù lỗ.
Nhân viên là yếu tố quan trọng: Một nhân viên pha chế giỏi và có thái độ tốt sẽ giúp bạn giữ khách lâu hơn một ly cà phê ngon.
Luôn có kế hoạch dự phòng: Hãy nghĩ đến các tình huống như “đối thủ mở quán ngay cạnh”, “giá nguyên liệu tăng cao” hoặc “mùa mưa vắng khách” để có chiến lược ứng phó.
Hãy lắng nghe khách hàng: Đừng chỉ bán thứ bạn thích, hãy bán thứ khách hàng muốn.
KẾT LUẬN: LÀM CHỦ QUÁN CÀ PHÊ – HÀNH TRÌNH CỦA SỰ KIÊN NHẪN
Mở quán cà phê là một giấc mơ đẹp, nhưng không dành cho những ai thiếu kiên nhẫn. Đó không chỉ là việc pha cà phê, mà là cả một cuộc chiến để duy trì sự sống còn. Nếu bạn có đam mê, có chiến lược và sẵn sàng đối mặt với khó khăn, bạn có thể thành công.
Nhưng nếu bạn nghĩ rằng chỉ cần mở quán là tiền tự động chảy vào túi, thì tốt hơn hết bạn nên… ngồi quán cà phê của người khác và tận hưởng thôi!