Chắc hẳn, mỗi bậc phụ huynh đều mong muốn con cái mình không chỉ thông minh mà còn giàu lòng nhân ái. Một trong những bài học quan trọng nhất trong quá trình trưởng thành của trẻ chính là khả năng chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau. Thế nhưng, làm thế nào để dạy trẻ về những điều này một cách hiệu quả và thú vị? Đây không phải là điều dễ dàng, nhưng chắc chắn sẽ mang lại cho trẻ những giá trị vô giá trong cuộc sống.
1. Chia sẻ không phải là hành động bắt buộc, mà là niềm vui
Đầu tiên, cần phải giúp trẻ hiểu rằng chia sẻ không phải là một điều gì đó bị ép buộc. Nếu chúng ta cứ nói mãi “Con phải chia sẻ cho bạn” mà không giải thích lý do vì sao, trẻ sẽ cảm thấy đây chỉ là một nhiệm vụ mà chúng phải làm, thay vì cảm nhận được niềm vui và lợi ích từ việc đó.
Một cách đơn giản nhưng hiệu quả là hãy cho trẻ thấy lợi ích khi chia sẻ. Ví dụ, khi con chia sẻ đồ chơi với bạn, không chỉ bạn vui mà con cũng sẽ được bạn chơi cùng, tạo ra một mối quan hệ gắn kết, vui vẻ. Dần dần, trẻ sẽ nhận ra rằng việc chia sẻ mang lại hạnh phúc cho cả mình và người khác, thay vì chỉ làm vì nghĩa vụ.
2. Giúp trẻ hiểu rằng sự giúp đỡ không phải lúc nào cũng đợi yêu cầu
Trẻ con thường có xu hướng chỉ giúp đỡ khi có ai đó yêu cầu, nhưng thực tế, hành động giúp đỡ thường đến từ những tình huống bất ngờ. Làm sao để trẻ nhận thức được điều này?
Chúng ta có thể tạo cơ hội để trẻ giúp đỡ trong những tình huống nhỏ nhặt hàng ngày. Chẳng hạn, nếu mẹ bận rộn nấu ăn, hãy nhờ con mang giúp một vật dụng. Không cần phải là một việc lớn lao, chỉ cần những hành động nhỏ sẽ giúp trẻ học được rằng, sự giúp đỡ không nhất thiết phải đợi người khác kêu gọi, mà đôi khi chỉ cần nhận thấy người xung quanh cần gì và giúp họ.
3. Sử dụng những câu chuyện ý nghĩa
Không gì dễ tiếp cận và sâu sắc hơn những câu chuyện về sự chia sẻ và giúp đỡ. Những câu chuyện này không chỉ giúp trẻ dễ dàng hiểu được bài học mà còn tạo động lực cho con bắt chước.
Hãy kể cho con những câu chuyện về những anh hùng nhỏ, những người đã làm những điều tốt đẹp mà không cần đền đáp, như câu chuyện về những em bé giúp đỡ bạn mình trong lớp học, hay những câu chuyện cổ tích với những hành động chia sẻ của nhân vật chính. Điều quan trọng là làm sao để trẻ cảm nhận được rằng chia sẻ và giúp đỡ là điều đẹp đẽ và đáng được tôn trọng.
4. Tạo không gian cho trẻ thực hành
Cuối cùng, một điều không thể thiếu trong quá trình giáo dục này là tạo ra những cơ hội để trẻ thực hành. Đừng chỉ dạy con bằng lời nói, hãy cho con cơ hội thực sự tham gia vào các hoạt động giúp đỡ người khác.
Bạn có thể bắt đầu từ những việc nhỏ như dọn dẹp đồ đạc cùng nhau, chia sẻ đồ ăn, hoặc thậm chí tham gia vào các hoạt động tình nguyện. Những trải nghiệm thực tế sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về giá trị của sự chia sẻ và giúp đỡ, thay vì chỉ biết qua lý thuyết.
5. Dành lời khen khi con thể hiện sự chia sẻ
Cũng giống như bất kỳ hành động tích cực nào, khi trẻ thể hiện sự chia sẻ hoặc giúp đỡ, chúng ta cần khen ngợi để trẻ nhận ra giá trị của hành động đó. Tuy nhiên, đừng chỉ khen ngợi vì khen. Hãy khen ngợi một cách chân thành và cụ thể, ví dụ: “Mẹ thấy con chia sẻ đồ chơi với bạn thật tốt, mẹ rất tự hào về con vì đã biết giúp đỡ bạn”. Những lời khen như vậy sẽ khuyến khích trẻ tiếp tục làm những điều tốt đẹp và xây dựng những thói quen tích cực trong cuộc sống.
6. Khuyến khích con cùng giúp đỡ gia đình
Cuối cùng, gia đình là nơi mà trẻ có thể học được nhiều nhất về sự chia sẻ và giúp đỡ. Bằng cách khuyến khích con tham gia vào các công việc gia đình như nấu ăn, lau dọn, hay giúp đỡ người thân trong những tình huống cần thiết, bạn đang dạy con một bài học vô cùng quý giá: mọi người trong gia đình luôn cần nhau và sự giúp đỡ là điều tự nhiên.
Kết luận
Dạy trẻ biết chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau không phải là việc làm một lần là xong, mà là một quá trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và nhất quán từ phía phụ huynh. Tuy nhiên, nếu bạn làm đúng, trẻ sẽ dần hiểu được rằng thế giới này sẽ đẹp hơn khi chúng ta biết quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ nhau. Và biết đâu, những hành động nhỏ của con sẽ lan tỏa và truyền cảm hứng cho những người xung quanh, tạo ra một cộng đồng mạnh mẽ, yêu thương và đoàn kết.
