Nhắc đến Trung Quốc, ai cũng biết đây là quốc gia đông dân nhất thế giới, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ dân cư nước này phân bố thế nào. Với diện tích rộng lớn gần 9,6 triệu km², Trung Quốc có sự chênh lệch cực lớn giữa các khu vực về mật độ dân số. Vậy đâu là nơi tập trung đông dân nhất? Câu trả lời nằm ở vùng Đông Trung Quốc, đặc biệt là khu vực đồng bằng Hoa Bắc, đồng bằng Dương Tử và đồng bằng Châu Giang.
1. Đông Trung Quốc – Trái tim của dân số
Khi nhìn vào bản đồ dân số Trung Quốc, bạn sẽ thấy một sự thật thú vị: dân cư tập trung dày đặc ở phía đông, trong khi phần lớn phía tây đất nước gần như trống rỗng. Đông Trung Quốc bao gồm các tỉnh và thành phố lớn như Bắc Kinh, Thiên Tân, Sơn Đông, Giang Tô, Chiết Giang, Thượng Hải, An Huy, Phúc Kiến và Quảng Đông – đây là khu vực có mật độ dân số cao nhất nước.
Những nơi này không chỉ đông dân mà còn là các trung tâm kinh tế, công nghiệp và thương mại quan trọng bậc nhất. Hãy thử tưởng tượng một buổi sáng ở Thượng Hải – dòng người tấp nập đổ về các ga tàu điện ngầm, đường phố đông nghẹt xe cộ, các khu chợ sầm uất từ sáng sớm đến tối muộn. Đó chính là nhịp sống của khu vực đông dân nhất Trung Quốc.
2. Tại sao dân cư Trung Quốc lại dồn về phía đông?
Không phải ngẫu nhiên mà hàng trăm triệu người lại sinh sống ở khu vực này. Có ba lý do chính khiến Đông Trung Quốc trở thành “đất lành” của cư dân:
a) Điều kiện tự nhiên thuận lợi
Phần lớn diện tích phía tây Trung Quốc là núi non hiểm trở, hoang mạc và cao nguyên – những nơi có khí hậu khắc nghiệt, rất khó để phát triển nông nghiệp hay đô thị. Ngược lại, phía đông có đồng bằng rộng lớn, khí hậu ôn hòa, đất đai màu mỡ – điều kiện lý tưởng cho con người sinh sống từ hàng ngàn năm trước.
b) Lịch sử phát triển lâu đời
Các nền văn minh Trung Quốc cổ đại đều khởi nguồn từ những con sông lớn như Hoàng Hà và Trường Giang. Đây là những “cái nôi” của nông nghiệp, thương mại và văn hóa, tạo điều kiện cho dân số tăng nhanh và hình thành những đô thị sầm uất. Đặc biệt, các thành phố lớn ngày nay như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Quảng Châu đều phát triển từ những trung tâm kinh tế lịch sử này.
c) Kinh tế và công nghiệp phát triển mạnh
Từ thế kỷ 20, đặc biệt là sau công cuộc cải cách mở cửa vào năm 1978, vùng ven biển phía đông trở thành đầu tàu kinh tế của Trung Quốc. Các khu công nghiệp, cảng biển, trung tâm thương mại mọc lên như nấm, thu hút hàng triệu người từ các vùng nông thôn đến làm việc. Ví dụ, Thâm Quyến – từ một làng chài nghèo nàn, chỉ sau vài chục năm đã trở thành “thủ phủ công nghệ” với dân số hơn 17 triệu người.
3. Những điểm nóng dân số của Trung Quốc
Dưới đây là một số khu vực có mật độ dân số cao nhất Trung Quốc:
Thượng Hải: Thành phố đông dân nhất Trung Quốc với hơn 24 triệu người, nơi có những con phố lúc nào cũng tấp nập.
Bắc Kinh: Thủ đô với hơn 21 triệu dân, là trung tâm chính trị và văn hóa quan trọng.
Quảng Đông: Tỉnh đông dân nhất cả nước với hơn 126 triệu người, nơi có các thành phố lớn như Quảng Châu, Thâm Quyến.
Đồng bằng Dương Tử: Bao gồm các tỉnh Giang Tô, Chiết Giang, An Huy – khu vực phát triển mạnh về kinh tế và công nghệ.
Đồng bằng Hoa Bắc: Là nơi tập trung các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thiên Tân, Hà Bắc.
4. Sự chênh lệch giữa Đông và Tây Trung Quốc
Một cách tổng quát, đường ranh giới “Hắc-Đằng” (nối từ Hắc Long Giang ở phía bắc đến Vân Nam ở phía nam) chia Trung Quốc thành hai phần không cân xứng:
Phía Đông (43% diện tích, 94% dân số)
Phía Tây (57% diện tích, chỉ 6% dân số)
Tỷ lệ này cho thấy sự chênh lệch khổng lồ về dân cư giữa hai khu vực. Nếu nhìn trên bản đồ vệ tinh vào ban đêm, bạn sẽ thấy phía đông Trung Quốc rực sáng bởi ánh đèn thành phố, trong khi phía tây gần như tối đen.
5. Tương lai dân số Trung Quốc sẽ ra sao?
Dù Đông Trung Quốc vẫn là khu vực đông dân nhất, nhưng xu hướng mới đang dần hình thành:
Dân số đang giảm dần ở các thành phố lớn do chi phí sinh hoạt tăng cao.
Tỉnh phía tây như Tứ Xuyên, Trùng Khánh đang dần phát triển và thu hút dân cư.
Tỷ lệ sinh giảm khiến Trung Quốc đối mặt với nguy cơ già hóa dân số.
Chính phủ Trung Quốc đang có nhiều chính sách để tái phân bố dân cư, phát triển các thành phố phía tây, nhưng Đông Trung Quốc vẫn sẽ là trung tâm kinh tế và dân số lớn nhất trong nhiều thập kỷ tới.
Kết luận
Khi nói về nơi đông dân nhất Trung Quốc, không thể bỏ qua khu vực Đông Trung Quốc với những thành phố lớn và nền kinh tế sôi động. Đây không chỉ là nơi tập trung dân cư mà còn là trung tâm của mọi hoạt động kinh tế, văn hóa và chính trị của đất nước. Dù tương lai có thể có nhiều thay đổi, nhưng vùng đất này vẫn sẽ giữ vị trí quan trọng nhất trong bản đồ dân số Trung Quốc.
