Nếu bạn đang chuẩn bị mở một nhà thuốc hoặc cần kiểm tra lại hoạt động của mình để đảm bảo đạt chuẩn “Thực hành tốt nhà thuốc” (Good Pharmacy Practices – GPP), thì danh sách kiểm tra (checklist) GPP dưới đây sẽ là cẩm nang không thể thiếu.
GPP không chỉ là một tiêu chuẩn, mà còn là “tấm vé đảm bảo” cho uy tín của nhà thuốc, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo thuốc đến tay người dân an toàn và hiệu quả nhất. Vậy, để đạt được chứng nhận GPP, nhà thuốc cần đáp ứng những yêu cầu nào? Cùng khám phá ngay!
1. CƠ SỞ VẬT CHẤT – “BỘ MẶT” CỦA NHÀ THUỐC
Hãy tưởng tượng nhà thuốc của bạn như một cửa hàng tiện lợi nhưng dành riêng cho sức khỏe. Không chỉ cần đầy đủ thuốc, mà còn phải đảm bảo không gian đạt tiêu chuẩn.
✅ Diện tích tối thiểu 10m² – Không gian quá chật hẹp sẽ không đủ để trưng bày thuốc một cách khoa học và có thể gây ảnh hưởng đến việc bảo quản thuốc.
✅ Thiết kế sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng – Hãy đảm bảo nhà thuốc có hệ thống thông gió, nhiệt độ ổn định để tránh ảnh hưởng đến chất lượng thuốc.
✅ Trang bị đầy đủ tủ, kệ đựng thuốc – Được bố trí hợp lý, cách xa nguồn nhiệt, độ ẩm, ánh sáng trực tiếp.
✅ Có quầy tư vấn riêng (nếu có thể) – Điều này giúp tạo không gian riêng tư để khách hàng thoải mái trao đổi về bệnh lý và thuốc.
✅ Có nơi bảo quản thuốc đặc biệt – Với các loại thuốc nhạy cảm như vắc xin, insulin, kháng sinh dạng lỏng… cần có tủ lạnh chuyên dụng với nhiệt kế theo dõi.
2. NHÂN SỰ – YẾU TỐ THEN CHỐT TRONG GPP
Một nhà thuốc có thể đẹp, rộng rãi nhưng nếu không có nhân viên chuyên môn thì cũng khó đảm bảo đúng tiêu chuẩn GPP.
✅ Dược sĩ chịu trách nhiệm chuyên môn – Phải có bằng Dược sĩ đại học hoặc cao đẳng và được cấp chứng chỉ hành nghề dược.
✅ Nhân viên nhà thuốc (nếu có) phải được đào tạo – Dược sĩ trung cấp hoặc nhân viên phụ tá phải có hiểu biết cơ bản về thuốc, cách tư vấn và bảo quản thuốc.
✅ Thái độ phục vụ chuyên nghiệp – Không chỉ là tư vấn thuốc đúng, mà còn phải tận tình, lắng nghe nhu cầu khách hàng.
3. QUẢN LÝ THUỐC – ĐÚNG LOẠI, ĐÚNG CÁCH, ĐÚNG CHUẨN
Để tránh tình trạng “bán thuốc như bán rau”, quản lý thuốc đúng cách chính là yếu tố quan trọng nhất trong GPP.
✅ Chỉ bán thuốc đúng quy định – Không bán thuốc kê đơn mà không có đơn, không tự ý hướng dẫn khách hàng dùng kháng sinh bừa bãi.
✅ Sắp xếp thuốc khoa học:
Thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng được bố trí riêng.
Không để thuốc hết hạn lẫn với thuốc còn hạn.
Các thuốc nhạy cảm như kháng sinh, corticoid cần có cảnh báo rõ ràng.
✅ Quản lý thuốc theo nguyên tắc “FEFO” (First Expired, First Out) – Nghĩa là thuốc có hạn sử dụng gần nhất phải được ưu tiên bán trước.
✅ Ghi chép đầy đủ sổ sách – Đặc biệt với thuốc kiểm soát đặc biệt như gây nghiện, hướng thần.
✅ Có phần mềm quản lý thuốc – Nếu bạn đang sử dụng sổ tay để theo dõi số lượng thuốc thì đã đến lúc nâng cấp! Một phần mềm quản lý nhà thuốc giúp theo dõi đơn thuốc, hạn sử dụng và kiểm kê dễ dàng hơn.
4. HỒ SƠ, TÀI LIỆU PHÁP LÝ – KHÔNG THỂ THIẾU TRONG KIỂM TRA GPP
Hồ sơ pháp lý chính là “giấy thông hành” để nhà thuốc hoạt động hợp pháp. Hãy đảm bảo có đầy đủ:
✅ Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược – Do Sở Y tế cấp.
✅ Chứng chỉ hành nghề dược của Dược sĩ phụ trách.
✅ Hợp đồng lao động và hồ sơ đào tạo nhân viên.
✅ Hồ sơ nhập thuốc – Ghi lại nguồn gốc xuất xứ, hóa đơn rõ ràng, tránh mua thuốc trôi nổi.
✅ Quy trình hoạt động chuẩn (SOPs – Standard Operating Procedures) – Bao gồm quy trình bảo quản thuốc, kiểm kê, bán thuốc kê đơn, xử lý thuốc hư hỏng…
5. QUY TRÌNH BÁN THUỐC – KHÔNG ĐƠN GIẢN CHỈ LÀ “BÁN – THU TIỀN”
Bán thuốc trong nhà thuốc GPP không chỉ là đưa thuốc cho khách mà cần phải có quy trình rõ ràng.
✅ Hỏi kỹ triệu chứng, đối chiếu đơn thuốc nếu có – Tránh việc khách hàng tự ý mua thuốc không phù hợp.
✅ Tư vấn đầy đủ về cách dùng thuốc, liều lượng, tác dụng phụ – Một số thuốc cần hướng dẫn kỹ, ví dụ như kháng sinh, thuốc huyết áp, thuốc tiểu đường.
✅ Ghi chép đơn thuốc – Giúp theo dõi lịch sử mua thuốc của khách hàng, hỗ trợ khi họ cần tư vấn lại.
✅ Hướng dẫn bảo quản thuốc tại nhà – Một số khách không biết rằng thuốc kháng sinh dạng lỏng cần để tủ lạnh hoặc siro ho cần lắc kỹ trước khi uống.
✅ Không bán thuốc bị cấm, thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc – Đây là điều quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
6. KIỂM TRA ĐỊNH KỲ – ĐỪNG ĐỂ “NƯỚC ĐẾN CHÂN MỚI NHẢY”
Ngay cả khi đã đạt chuẩn GPP, nhà thuốc vẫn cần kiểm tra thường xuyên để duy trì chất lượng.
✅ Tự kiểm tra định kỳ mỗi tháng/quý – Đảm bảo thuốc không hết hạn, nhân viên thực hiện đúng quy trình.
✅ Cập nhật quy định mới của Bộ Y tế – Chính sách về dược phẩm có thể thay đổi, hãy luôn cập nhật để tránh vi phạm.
✅ Huấn luyện nhân viên thường xuyên – Một nhà thuốc tốt không chỉ có thuốc tốt, mà còn cần đội ngũ dược sĩ cập nhật kiến thức mới nhất.
KẾT LUẬN
GPP không chỉ là một bộ tiêu chuẩn bắt buộc mà còn giúp nhà thuốc hoạt động chuyên nghiệp hơn, tạo niềm tin với khách hàng. Nếu bạn là một chủ nhà thuốc mới, hãy dùng checklist này như một kim chỉ nam để đảm bảo mọi thứ được chuẩn bị đầy đủ trước khi đi vào hoạt động.
