Khi nhắc đến những vùng đất đông dân nhất thế giới, có lẽ bạn sẽ nghĩ ngay đến những thành phố chật kín người, những con đường tắc nghẽn và nhịp sống hối hả. Nhưng nếu mở rộng góc nhìn ra quy mô toàn cầu, bạn có bao giờ tự hỏi châu lục nào mới là nơi tập trung đông dân nhất hành tinh? Không có gì bất ngờ khi câu trả lời chính là châu Á – lục địa rộng lớn vừa mang trong mình những nền văn minh cổ đại, vừa là trung tâm kinh tế và công nghệ của thế giới hiện đại.
Châu Á – “Nhà” của hơn một nửa nhân loại
Châu Á không chỉ là châu lục rộng nhất thế giới mà còn là nơi cư trú của hơn 4,7 tỷ người (tính đến năm 2024), chiếm khoảng 59% dân số toàn cầu. Đây là con số khổng lồ, vượt xa châu Phi (hơn 1,4 tỷ người) và châu Âu (khoảng 750 triệu người). Sở dĩ châu Á có thể đạt đến con số này là nhờ hai “cường quốc dân số” Trung Quốc và Ấn Độ.
Trung Quốc: Dù đã mất vị trí quốc gia đông dân nhất vào tay Ấn Độ vào năm 2023, Trung Quốc vẫn có dân số khoảng 1,4 tỷ người. Với các thành phố siêu đô thị như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Quảng Châu, đất nước này từ lâu đã là biểu tượng của sự đông đúc và nhộn nhịp.
Ấn Độ: Hiện đang là quốc gia đông dân nhất thế giới với hơn 1,43 tỷ người, Ấn Độ có những thành phố như Mumbai hay Delhi, nơi người dân chen chúc trên những chuyến tàu chật kín, những khu chợ sầm uất kéo dài từ sáng đến đêm.
Nhưng câu chuyện về dân số châu Á không chỉ xoay quanh hai gã khổng lồ này. Những quốc gia như Indonesia (280 triệu người), Pakistan (240 triệu người) và Bangladesh (170 triệu người) cũng góp phần đáng kể vào tổng dân số châu lục này.
Tại sao châu Á lại có dân số khổng lồ như vậy?
Không phải ngẫu nhiên mà châu Á lại trở thành cái nôi của hơn một nửa nhân loại. Có nhiều yếu tố khiến dân số nơi đây phát triển mạnh mẽ:
Địa hình và khí hậu thuận lợi: Châu Á sở hữu nhiều đồng bằng màu mỡ, đặc biệt là khu vực sông Hằng (Ấn Độ), sông Dương Tử (Trung Quốc) hay đồng bằng sông Cửu Long (Việt Nam). Những vùng này là nơi lý tưởng để con người định cư và phát triển nông nghiệp.
Lịch sử lâu đời: Châu Á là nơi sản sinh ra nhiều nền văn minh cổ đại như Trung Quốc, Ấn Độ, Lưỡng Hà… Những nền văn minh này phát triển mạnh mẽ hàng ngàn năm, góp phần vào việc duy trì và gia tăng dân số.
Văn hóa gia đình truyền thống: Ở nhiều quốc gia châu Á, việc có nhiều con cái từng được xem là một lợi thế kinh tế, đặc biệt trong xã hội nông nghiệp. Dù xu hướng này đang thay đổi, nhưng những thế kỷ trước đã góp phần hình thành dân số đông như ngày nay.
Thách thức của một châu lục đông dân
Dù dân số đông có thể là lợi thế kinh tế, nhưng nó cũng đi kèm với nhiều vấn đề:
Áp lực tài nguyên: Với số lượng người khổng lồ, châu Á đang phải đối mặt với vấn đề khan hiếm đất đai, nước sạch và lương thực. Ô nhiễm môi trường, suy giảm tài nguyên thiên nhiên cũng là vấn đề nan giải.
Tắc nghẽn đô thị: Các thành phố lớn như Tokyo, Jakarta, Manila hay Dhaka đều đang vật lộn với tình trạng quá tải dân số, giao thông tắc nghẽn và giá nhà ở ngày càng tăng.
Vấn đề xã hội: Tình trạng thất nghiệp, chênh lệch giàu nghèo và chất lượng giáo dục không đồng đều là những bài toán khó mà nhiều quốc gia châu Á đang tìm cách giải quyết.
Kết luận
Không chỉ là châu lục đông dân nhất thế giới, châu Á còn là một bức tranh đa dạng về văn hóa, kinh tế và xã hội. Dù phải đối mặt với nhiều thách thức, đây vẫn là khu vực phát triển năng động nhất, đóng vai trò quan trọng trong tương lai của thế giới. Và dù bạn có đang sống tại một góc nhỏ nào đó ở châu Á hay không, chắc chắn châu lục này sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn theo cách này hay cách khác.
