Trauma, hay chấn thương tâm lý, là một vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng có thể xảy ra sau khi một người trải qua các sự kiện cực kỳ căng thẳng hoặc tổn thương. Những sự kiện này có thể là tai nạn, bạo lực, lạm dụng, thiên tai, hoặc các tình huống đe dọa tính mạng. Hiểu rõ các biểu hiện của trauma là rất quan trọng để nhận diện và hỗ trợ những người đang gặp phải vấn đề này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về các biểu hiện phổ biến của trauma và cách chúng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
1. Các Biểu Hiện Cảm Xúc
a. Lo âu và Sợ Hãi: Một trong những dấu hiệu chính của trauma là cảm giác lo âu và sợ hãi mãn tính. Người bị trauma có thể cảm thấy lo lắng về những tình huống tương tự hoặc cảm thấy không an toàn dù không có mối đe dọa thực sự.
b. Cảm Xúc Đau Buồn và Tuyệt Vọng: Những người trải qua trauma thường cảm thấy buồn bã sâu sắc và tuyệt vọng. Họ có thể cảm thấy mình không còn khả năng tìm thấy niềm vui trong cuộc sống và có thể gặp khó khăn trong việc cảm thấy hy vọng vào tương lai.
c. Cảm Xúc Cô Đơn và Tách Biệt: Người bị trauma thường cảm thấy bị tách biệt khỏi người khác. Họ có thể cảm thấy không ai hiểu được họ hoặc cảm thấy đơn độc, ngay cả khi xung quanh có sự hỗ trợ của bạn bè và gia đình.
2. Các Biểu Hiện Về Hành Vi
a. Tránh Xa Các Tình Huống và Nơi Chốn: Một cách để đối phó với trauma là tránh xa các tình huống, nơi chốn hoặc người có thể gợi nhớ về trải nghiệm đau thương. Điều này có thể dẫn đến việc người bị trauma không tham gia vào các hoạt động xã hội hoặc công việc mà trước đây họ từng yêu thích.
b. Thay Đổi Thói Quen Sinh Hoạt: Những thay đổi trong thói quen sinh hoạt như ăn uống hoặc giấc ngủ có thể xảy ra. Người bị trauma có thể ăn uống không điều độ, gặp khó khăn trong việc ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
c. Hành Vi Tự Hủy Hoại: Trong một số trường hợp, người bị trauma có thể biểu hiện hành vi tự hủy hoại như lạm dụng chất kích thích, cắt đứt liên lạc với người thân hoặc tham gia vào các hoạt động nguy hiểm.
3. Các Biểu Hiện Về Tâm Lý
a. Ký Ức Xâm Nhập và Cơn Ác Mộng: Những ký ức đau thương có thể trở nên xâm nhập vào tâm trí người bị trauma, dẫn đến các cơn ác mộng hoặc những tưởng tượng không mong muốn về sự kiện đã xảy ra.
b. Cảm Giác Mất Kiểm Soát: Người bị trauma có thể cảm thấy mình không thể kiểm soát cảm xúc hoặc phản ứng của mình, dẫn đến những cơn tức giận không kiểm soát hoặc cảm giác bị mất kiểm soát hoàn toàn.
c. Tự Tin Thấp và Cảm Giác Tội Lỗi: Họ có thể cảm thấy tự ti và mắc lỗi, mặc dù có thể không có lý do chính đáng. Cảm giác tội lỗi và sự tự trách cũng là những biểu hiện phổ biến của trauma.
4. Các Biểu Hiện Về Thể Chất
a. Căng Thẳng Cơ Thể: Trauma có thể gây ra các triệu chứng thể chất như căng thẳng cơ thể, đau đầu, đau lưng, hoặc các vấn đề tiêu hóa. Những triệu chứng này thường là phản ứng của cơ thể đối với trạng thái tinh thần căng thẳng.
b. Rối Loạn Giấc Ngủ: Rối loạn giấc ngủ, bao gồm mất ngủ, khó ngủ hoặc giấc ngủ không phục hồi, là một dấu hiệu phổ biến của trauma. Cảm giác sợ hãi và lo lắng có thể làm cho giấc ngủ trở nên khó khăn.
c. Cảm Giác Mệt Mỏi: Người bị trauma có thể cảm thấy mệt mỏi liên tục và không có năng lượng. Sự mệt mỏi này không chỉ do thiếu ngủ mà còn do sự căng thẳng liên tục mà cơ thể và tâm trí phải chịu đựng.
5. Cách Đối Phó và Hỗ Trợ
a. Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ: Đối diện với trauma thường yêu cầu sự hỗ trợ từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần như nhà tâm lý học hoặc bác sĩ tâm thần. Điều trị có thể bao gồm liệu pháp trò chuyện, trị liệu hành vi nhận thức, hoặc thuốc.
b. Xây Dựng Mạng Lưới Hỗ Trợ: Hỗ trợ từ gia đình và bạn bè là rất quan trọng. Họ có thể cung cấp sự an ủi, lắng nghe và động viên trong quá trình phục hồi.
c. Thực Hành Các Kỹ Thuật Giảm Căng Thẳng: Các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga hoặc tập thể dục có thể giúp làm giảm cảm giác lo âu và cải thiện sức khỏe tâm thần.
d. Đặt Mục Tiêu Nhỏ: Đặt ra các mục tiêu nhỏ và khả thi trong cuộc sống hàng ngày có thể giúp người bị trauma cảm thấy có sự kiểm soát và khôi phục sự tự tin.
Kết Luận
Hiểu biết về các biểu hiện của trauma là bước đầu tiên quan trọng để nhận diện và hỗ trợ những người bị ảnh hưởng. Nếu bạn hoặc người bạn biết đang gặp phải những triệu chứng này, hãy cân nhắc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia để có thể tiếp cận các phương pháp điều trị phù hợp. Trauma có thể ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc sống, nhưng với sự hỗ trợ và điều trị đúng đắn, người bị trauma hoàn toàn có thể tìm thấy con đường hồi phục và sống một cuộc sống đầy đủ hơn.
Kết nối với web designer Lê Thành Nam
