Mỗi bậc phụ huynh đều từng trải qua khoảnh khắc gọi con làm bài tập nhưng bé lại ngồi vẽ nguệch ngoạc lên vở, hoặc chỉ mới học được hai câu đã quay sang chơi đồ chơi. Mất tập trung ở trẻ không phải chuyện hiếm, nhưng khi tình trạng này kéo dài, ảnh hưởng đến học tập và sinh hoạt hàng ngày, cha mẹ cần chú ý. Đây có thể là dấu hiệu của rối loạn tập trung, một vấn đề có thật và cần được can thiệp đúng cách.
MẤT TẬP TRUNG Ở TRẺ CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?
Mất tập trung không chỉ đơn thuần là trẻ ham chơi hay lười biếng. Đây có thể là dấu hiệu của rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hoặc xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác như môi trường xung quanh, tâm lý bất ổn hoặc thói quen sinh hoạt chưa hợp lý. Khi trẻ mất tập trung kéo dài, hậu quả có thể rất nghiêm trọng:
Học tập sa sút: Trẻ không thể theo kịp bài giảng, hay quên bài, làm bài sai vì không chú ý đến hướng dẫn.
Gặp khó khăn trong giao tiếp: Trẻ dễ bị phân tâm khi trò chuyện, không lắng nghe và khó duy trì mối quan hệ với bạn bè.
Ảnh hưởng tâm lý: Khi bị trách mắng hoặc so sánh, trẻ có thể cảm thấy tự ti, buồn bã, thậm chí rơi vào trạng thái lo lắng kéo dài.
Vậy nguyên nhân thực sự của tình trạng mất tập trung ở trẻ là gì?
NGUYÊN NHÂN KHIẾN TRẺ MẤT TẬP TRUNG
Môi trường xung quanh nhiều xao nhãng
Trẻ em rất nhạy cảm với âm thanh và hình ảnh. Nếu không gian học tập có TV bật, điện thoại bên cạnh hay tiếng nói chuyện ồn ào, trẻ sẽ khó mà tập trung được.
Thói quen sử dụng thiết bị điện tử
Việc tiếp xúc nhiều với điện thoại, máy tính bảng khiến trẻ quen với sự kích thích liên tục, làm giảm khả năng tập trung vào những nhiệm vụ cần suy nghĩ sâu.
Chế độ ăn uống và giấc ngủ
Thiếu chất dinh dưỡng như sắt, omega-3, hoặc ngủ không đủ giấc cũng ảnh hưởng đến sự tập trung của trẻ.
Áp lực tâm lý
Khi trẻ căng thẳng, lo lắng hoặc có chuyện buồn, não bộ sẽ khó tập trung vào nhiệm vụ trước mắt.
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)
Nếu trẻ liên tục mất tập trung dù đã được nhắc nhở, kèm theo các biểu hiện như hiếu động thái quá, không thể ngồi yên, dễ quên, có thể đây là dấu hiệu của ADHD – một rối loạn cần sự can thiệp từ chuyên gia.
CÁCH CẢI THIỆN KHẢ NĂNG TẬP TRUNG CHO TRẺ
1. Tạo không gian học tập tối ưu
Hãy bố trí góc học tập yên tĩnh, tránh xa các thiết bị điện tử và đồ chơi để giảm thiểu sự xao nhãng.
2. Thiết lập thói quen sinh hoạt khoa học
Đảm bảo trẻ ngủ đủ từ 9-11 tiếng mỗi ngày.
Bổ sung thực phẩm tốt cho não bộ như cá hồi, trứng, rau xanh, hạt óc chó.
Hạn chế cho trẻ sử dụng điện thoại, đặc biệt trước giờ ngủ.
3. Chia nhỏ nhiệm vụ, đặt mục tiêu rõ ràng
Trẻ nhỏ khó tập trung vào một việc quá lâu. Hãy chia bài tập thành từng phần nhỏ, nghỉ ngơi ngắn giữa các phần để trẻ không cảm thấy quá tải.
4. Sử dụng phương pháp học tập thú vị
Học qua trò chơi: Đố vui, dùng thẻ flashcard, thực hành thay vì chỉ đọc lý thuyết.
Học theo mô hình “Pomodoro”: 25 phút học tập, 5 phút nghỉ ngơi.
5. Tạo động lực thay vì trách mắng
Khi trẻ tập trung, hãy khen ngợi hoặc thưởng một món quà nhỏ (như một miếng sticker đáng yêu). Ngược lại, đừng vội la mắng khi trẻ lơ đãng, thay vào đó hãy tìm hiểu nguyên nhân.
6. Nếu cần, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia
Nếu trẻ mất tập trung nghiêm trọng, ảnh hưởng đến học tập và sinh hoạt, cha mẹ nên đưa bé đi khám để nhận tư vấn từ chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ.
KẾT LUẬN
Mất tập trung ở trẻ không phải lúc nào cũng là vấn đề nghiêm trọng, nhưng cũng không nên chủ quan. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các phương pháp phù hợp, cha mẹ có thể giúp con cải thiện khả năng tập trung và phát triển toàn diện. Điều quan trọng nhất là kiên nhẫn và đồng hành cùng con, thay vì ép buộc hay trách mắng. Một đứa trẻ tập trung tốt không chỉ học giỏi hơn, mà còn có kỹ năng sống tốt hơn trong tương lai.
