Hãy tưởng tượng mỗi ngày thức dậy, điều đầu tiên xuất hiện trong đầu bạn không phải là hôm nay sẽ làm gì, mà là hôm qua mình đã ăn gì, hôm nay mình sẽ ăn bao nhiêu calo, và liệu con số trên cân có tăng lên hay không. Cảm giác lo lắng bủa vây, từng bữa ăn trở thành cuộc đấu tranh tinh thần, và hình ảnh trong gương luôn khiến bạn bất an. Đó chính là thực tế mà những người mắc chứng rối loạn ăn uống ám ảnh cân nặng (ED, hay Eating Disorders) phải đối mặt hàng ngày.
ÁM ẢNH CÂN NẶNG: KHI CON SỐ TRÊN CÂN LÀ TẤT CẢ
Ở thời đại mà thân hình mảnh mai, săn chắc được tôn vinh trên mạng xã hội, không khó hiểu khi nhiều người bị cuốn vào vòng xoáy của nỗi ám ảnh về cân nặng. Họ cân đo từng gram thức ăn, tính toán từng calo nạp vào cơ thể, thậm chí lo sợ chỉ cần uống một ly nước cũng có thể khiến cân nặng nhích lên. Điều này không chỉ đơn giản là một nỗi lo thông thường về vóc dáng, mà là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn nhiều.
CÁC DẠNG RỐI LOẠN ĂN UỐNG THƯỜNG GẶP
Rối loạn ăn uống không chỉ có một dạng duy nhất mà bao gồm nhiều loại khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:
Chán ăn tâm thần (Anorexia Nervosa): Người mắc chứng này luôn có cảm giác mình thừa cân, dù cơ thể họ có thể đã gầy đến mức nguy hiểm. Họ có xu hướng nhịn ăn, ép cân cực đoan, thậm chí tập luyện đến kiệt sức để giữ cân nặng ở mức thấp nhất có thể.
Cuồng ăn (Bulimia Nervosa): Đây là dạng rối loạn ăn uống mà người bệnh trải qua những cơn ăn uống vô độ, sau đó tìm cách loại bỏ lượng thức ăn đó ra khỏi cơ thể bằng cách nôn mửa, sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc tập thể dục quá mức.
Rối loạn ăn uống vô độ (Binge Eating Disorder – BED): Trái ngược với Anorexia, người mắc chứng này không thể kiểm soát việc ăn uống, thường xuyên ăn rất nhiều trong một thời gian ngắn mà không thể dừng lại, ngay cả khi không đói. Tuy nhiên, sau mỗi lần ăn như vậy, họ lại cảm thấy tội lỗi, xấu hổ và thất vọng về bản thân.
Chứng ăn kiêng thái quá (Orthorexia): Đây là tình trạng ám ảnh quá mức về việc ăn uống “lành mạnh”. Người bệnh không chỉ tránh xa đồ ăn nhanh hay thực phẩm chế biến sẵn, mà còn có thể từ chối cả những loại thực phẩm chứa một lượng nhỏ đường, dầu mỡ hoặc chất bảo quản, dù cơ thể họ thực sự cần những chất dinh dưỡng đó.
TẠI SAO RỐI LOẠN ĂN UỐNG LẠI NGUY HIỂM?
Rối loạn ăn uống không chỉ ảnh hưởng đến cân nặng mà còn gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần:
Suy dinh dưỡng, mất cân bằng điện giải, suy tim, loãng xương ở những người nhịn ăn kéo dài.
Rối loạn tiêu hóa, tổn thương dạ dày, thực quản do nôn mửa thường xuyên.
Suy giảm trí nhớ, trầm cảm, lo âu, ám ảnh về ngoại hình khiến cuộc sống trở nên ngột ngạt và cô lập.
Ảnh hưởng đến chức năng sinh sản, rối loạn nội tiết tố, đặc biệt ở phụ nữ.
XÃ HỘI ĐÓNG VAI TRÒ GÌ TRONG VIỆC LÀM TRẦM TRỌNG RỐI LOẠN ĂN UỐNG?
Có thể bạn không nhận ra, nhưng rất nhiều tiêu chuẩn cái đẹp mà chúng ta tiếp nhận mỗi ngày đều góp phần nuôi dưỡng nỗi ám ảnh cân nặng. Những hình ảnh chỉnh sửa hoàn hảo trên Instagram, TikTok hay các quảng cáo về chế độ ăn kiêng thần tốc khiến nhiều người tin rằng chỉ có một vóc dáng nhất định mới được xem là đẹp.
Thêm vào đó, sự kỳ thị cân nặng trong xã hội cũng khiến nhiều người rơi vào trạng thái tự ti, tìm cách giảm cân bằng mọi giá, ngay cả khi điều đó đe dọa đến sức khỏe của họ.
LÀM SAO ĐỂ THOÁT KHỎI VÒNG XOÁY RỐI LOẠN ĂN UỐNG?
Học cách yêu cơ thể mình: Cơ thể của mỗi người là khác nhau, không có tiêu chuẩn nào là tuyệt đối. Thay vì tập trung vào cân nặng, hãy chú trọng vào sức khỏe và cảm giác thoải mái với bản thân.
Bỏ qua những tiêu chuẩn phi thực tế: Mạng xã hội không phải là hiện thực. Đừng để những hình ảnh chỉnh sửa khiến bạn cảm thấy bản thân không đủ tốt.
Tìm kiếm sự giúp đỡ: Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu rối loạn ăn uống, đừng ngại tìm đến bác sĩ tâm lý hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Việc điều trị có thể bao gồm liệu pháp tâm lý, thay đổi nhận thức và thói quen ăn uống lành mạnh.
Ngừng ám ảnh về con số trên cân: Cân nặng chỉ là một con số, không định nghĩa giá trị hay vẻ đẹp của bạn.
KẾT
Rối loạn ăn uống ám ảnh cân nặng không chỉ đơn thuần là một thói quen ăn uống không lành mạnh, mà là một vấn đề tâm lý phức tạp, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Nếu bạn thấy bản thân hoặc ai đó xung quanh có dấu hiệu mắc phải, hãy nhớ rằng không ai phải đối mặt với nó một mình. Sức khỏe quan trọng hơn cân nặng, và không có gì đáng giá hơn một tâm hồn thanh thản trong một cơ thể khỏe mạnh.
