Ở Nhật Bản, cơm không chỉ là món ăn thông thường mà là một phần không thể thiếu trong từng bữa ăn, gắn liền với văn hóa, truyền thống và thậm chí là cả tâm hồn của người Nhật. Có thể bạn sẽ nghĩ: “Cơm thì có gì đặc biệt?” Nhưng nếu bạn thử một lần nhìn nhận sâu hơn, bạn sẽ nhận ra rằng việc ăn cơm ở Nhật Bản không chỉ đơn giản là việc “đưa cơm vào miệng” mà là cả một trải nghiệm tuyệt vời, tinh tế, thậm chí có chút gì đó huyền bí.
1. Hạt gạo Nhật Bản: Một thiên tài trong từng hạt cơm
Điều đầu tiên khiến cơm Nhật Bản khác biệt là chất lượng hạt gạo. Người Nhật chỉ sử dụng loại gạo “Koshihikari” nổi tiếng, được trồng chủ yếu ở những vùng đất trù phú như Niigata, Toyama và Saitama. Gạo này nổi bật bởi độ dẻo, thơm và khi nấu, từng hạt cơm tách ra đều đặn, không dính vào nhau quá mức nhưng vẫn giữ được sự mềm mại, dễ ăn.
Gạo Nhật không chỉ ngon mà còn được trân trọng như một biểu tượng của sự thuần khiết và tinh tế. Ngày nay, dù là gạo trồng trong nước hay nhập khẩu, người Nhật vẫn luôn coi trọng sự chọn lọc kỹ càng trong từng hạt gạo. Đối với họ, gạo không chỉ là thực phẩm mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho ẩm thực.
2. Cơm trắng: Đơn giản nhưng tuyệt vời
Cơm trắng ở Nhật không phải là một món ăn đơn thuần để ăn kèm với các món khác. Trong các bữa ăn, cơm được coi là “linh hồn”, là phần quan trọng nhất. Khi bạn bước vào bất kỳ gia đình Nhật Bản nào, bát cơm trắng luôn hiện diện, dù là bữa sáng, trưa hay tối.
Món cơm này không cần gia vị cầu kỳ. Bạn chỉ cần nấu gạo đúng cách, hạt gạo mềm, dẻo và thơm là đã đủ. Chính sự đơn giản này lại khiến cơm trở nên tinh tế, và là nền tảng để mọi món ăn khác hòa quyện vào nhau một cách hoàn hảo.
3. Cơm trong các món ăn đặc trưng
Cơm trắng Nhật Bản không chỉ được ăn như một món phụ mà còn là thành phần chính trong các món ăn nổi tiếng như “donburi” (cơm bát), “onigiri” (cơm nắm), hay “kare raisu” (cơm cà ri).
Donburi là những tô cơm lớn được phủ lên trên với các loại thực phẩm như thịt bò (gyudon), cá (unadon), hoặc thịt gà (oyakodon). Mỗi tô donburi là sự kết hợp hoàn hảo giữa cơm mềm dẻo và hương vị đậm đà từ gia vị.
Onigiri là những viên cơm nắm đơn giản nhưng lại mang đậm nét văn hóa ẩm thực Nhật. Những viên cơm này có thể được kẹp với nhiều loại nhân như cá ngừ, umeboshi (mận muối) hay thậm chí là rong biển.
Kare raisu là món cơm ăn kèm với cà ri Nhật, có hương vị nhẹ nhàng, khác biệt so với các loại cà ri ở Ấn Độ hay Thái Lan. Cơm ở đây đóng vai trò “nền tảng” để làm tôn lên vị đậm đà của nước cà ri.
4. Cơm trong văn hóa Nhật Bản: Tôn trọng và khiêm tốn
Ở Nhật, cơm không chỉ đơn thuần là thực phẩm mà còn là một phần quan trọng trong nghi thức và thái độ sống. Người Nhật có một câu nói nổi tiếng: “Hachime no ishi, gohan wo motte kita” (Bắt đầu ngày mới bằng cơm). Câu nói này thể hiện sự trân trọng của người Nhật đối với bữa ăn, cũng như vai trò quan trọng của cơm trong việc duy trì sức khỏe và tinh thần.
Khi ăn cơm, người Nhật thường cúi đầu nhẹ, dùng đũa đúng cách, và thưởng thức từng hạt cơm với sự tôn trọng, biết ơn. Đây cũng là lý do vì sao “gohan” (cơm) trong tiếng Nhật có thể dùng để chỉ “bữa ăn” nói chung, thể hiện sự quan trọng của cơm trong mọi bữa ăn.
5. Kết luận: Cơm – không chỉ là món ăn, mà là nghệ thuật
Cơm Nhật Bản là một minh chứng sống động cho nghệ thuật ẩm thực Nhật Bản: sự đơn giản nhưng lại sâu sắc, tinh tế nhưng không phô trương. Mỗi bát cơm mang trong mình sự chăm sóc, kiên nhẫn và cả sự tôn trọng đối với nguồn gốc của nó. Chính sự trân trọng ấy đã tạo ra một “hành trình” thú vị, từ những hạt gạo thuần khiết đến từng món ăn tuyệt vời mà cơm Nhật Bản tạo ra.
Nếu bạn có cơ hội thử cơm Nhật, hãy nhớ rằng không chỉ là hương vị mà còn là câu chuyện, là văn hóa đằng sau mỗi bữa ăn. Vì vậy, mỗi lần ăn cơm ở Nhật Bản, bạn đang không chỉ thưởng thức món ăn mà còn đang sống trong một phần của nền văn hóa đầy sâu sắc và giàu tính nghệ thuật này.
