Khoa học pháp y, còn được biết đến là “forensic science”, là một lĩnh vực chuyên môn có vai trò quan trọng trong việc điều tra các vụ án hình sự. Sự ra đời và phát triển của khoa học pháp y đã có một lịch sử dài, với nhiều tiến bộ quan trọng qua các thời kỳ. Hãy cùng tìm hiểu về nguồn gốc và sự phát triển của khoa học pháp y.
1. Nguồn gốc từ thời cổ đại
Khoa học pháp y không phải là một lĩnh vực mới mẻ, mà nó đã tồn tại từ thời cổ đại dưới những hình thức sơ khai. Vào thời kỳ này, những phương pháp đơn giản như xem xét dấu vết vũ khí, dấu chân hoặc dấu vân tay đã được sử dụng trong các cuộc điều tra tội phạm. Chẳng hạn, vào khoảng năm 500 trước Công nguyên, những hồ sơ đầu tiên về dấu vân tay đã xuất hiện tại Trung Quốc cổ đại, khi người ta dùng dấu vân tay để ký tên vào các tài liệu pháp lý.
2. Thời Trung cổ và sự phát triển của pháp y học
Thời kỳ Trung cổ chứng kiến sự phát triển của pháp y học với sự xuất hiện của các nguyên tắc đầu tiên liên quan đến việc điều tra các nguyên nhân tử vong. Một trong những ví dụ nổi bật là vào năm 1247, cuốn sách “Hsi Yuan Lu” (Tẩy oan tập lục) của tác giả Trung Quốc Tống Từ, đã được coi là tài liệu pháp y đầu tiên trong lịch sử. Cuốn sách này cung cấp những chỉ dẫn về cách khám nghiệm tử thi để xác định nguyên nhân cái chết, và được coi là nền tảng của pháp y học hiện đại.
3. Sự phát triển trong thế kỷ 18 và 19
Trong thế kỷ 18, khoa học pháp y đã có những bước phát triển đáng kể với sự ra đời của các phương pháp hóa học và vi sinh học. Những tiến bộ này đã mở ra khả năng phân tích các bằng chứng từ hiện trường vụ án một cách chi tiết và chính xác hơn. Một trong những trường hợp nổi tiếng nhất là vào năm 1784, khi dấu vết của một mẩu giấy vụn tìm thấy trong vết thương của nạn nhân đã giúp truy bắt được kẻ giết người tại Anh.
Vào cuối thế kỷ 19, sự phát triển của khoa học pháp y càng được đẩy mạnh nhờ công trình của nhà bác học người Pháp Alphonse Bertillon. Ông đã phát triển phương pháp đo đạc nhân trắc học (anthropometry), dựa trên các chỉ số cơ thể như chiều cao, chiều dài cánh tay, và các đặc điểm khác để nhận dạng tội phạm. Phương pháp này đã trở thành công cụ quan trọng trong điều tra hình sự cho đến khi bị thay thế bởi việc sử dụng dấu vân tay vào đầu thế kỷ 20.
4. Thế kỷ 20: Bước tiến vượt bậc của khoa học pháp y
Thế kỷ 20 là thời kỳ bùng nổ của khoa học pháp y với hàng loạt các phương pháp mới được phát triển và ứng dụng. Dấu vân tay trở thành công cụ nhận dạng tội phạm phổ biến nhờ công lao của Sir Edward Henry, người đã phát triển hệ thống phân loại dấu vân tay vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Hệ thống này đã nhanh chóng được sử dụng rộng rãi và trở thành tiêu chuẩn trong việc nhận dạng tội phạm.
Cùng với đó, các tiến bộ trong hóa học pháp y đã giúp phân tích các mẫu máu, chất độc, và các dấu vết sinh học khác một cách chính xác hơn. Năm 1932, FBI thành lập phòng thí nghiệm pháp y đầu tiên tại Mỹ, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa và chuyên môn hóa các phương pháp pháp y.
5. Thế kỷ 21 và sự phát triển vượt bậc của công nghệ pháp y
Bước vào thế kỷ 21, khoa học pháp y tiếp tục phát triển với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các công nghệ tiên tiến như phân tích DNA, phân tích máy tính, và các công cụ hiện đại khác. Phân tích DNA, được giới thiệu lần đầu tiên vào những năm 1980, đã cách mạng hóa lĩnh vực pháp y, cho phép xác định danh tính tội phạm với độ chính xác cao hơn bao giờ hết.
Ngoài ra, sự phát triển của công nghệ số đã mở ra một lĩnh vực mới trong khoa học pháp y, đó là pháp y máy tính. Lĩnh vực này bao gồm việc thu thập và phân tích dữ liệu số từ các thiết bị như máy tính, điện thoại di động, và các hệ thống mạng để phục vụ công tác điều tra tội phạm.
6. Kết luận
Khoa học pháp y đã trải qua một quá trình phát triển dài từ thời cổ đại đến hiện đại, với nhiều tiến bộ quan trọng trong từng giai đoạn. Từ những phương pháp đơn giản ban đầu như xem xét dấu chân, đến những công nghệ tiên tiến như phân tích DNA và pháp y máy tính, khoa học pháp y đã trở thành một công cụ không thể thiếu trong việc điều tra và giải quyết các vụ án hình sự. Với sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, chúng ta có thể mong đợi rằng khoa học pháp y sẽ còn tiếp tục tiến xa hơn nữa trong tương lai.
Kết nối với web designer Lê Thành Nam
