Trái phiếu doanh nghiệp từ lâu đã là một kênh huy động vốn quan trọng, giúp các công ty có nguồn tài chính để mở rộng sản xuất, đầu tư dự án mới hoặc tái cơ cấu nợ. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng được phép phát hành trái phiếu một cách dễ dàng. Vậy những doanh nghiệp nào có đủ điều kiện để phát hành trái phiếu? Quy định pháp luật hiện hành yêu cầu những gì? Hãy cùng tìm hiểu.
1. Loại Hình Doanh Nghiệp Được Phát Hành Trái Phiếu
Theo quy định tại Luật Chứng khoán và Nghị định 153/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 65/2022/NĐ-CP), những doanh nghiệp được phép phát hành trái phiếu bao gồm:
Công ty cổ phần (CTCP)
Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH)
Điều này có nghĩa là các hộ kinh doanh, doanh nghiệp tư nhân hoặc hợp tác xã sẽ không đủ điều kiện phát hành trái phiếu.
2. Điều Kiện Để Doanh Nghiệp Được Phát Hành Trái Phiếu
Không phải cứ là công ty cổ phần hay công ty TNHH là có thể phát hành trái phiếu. Doanh nghiệp cần đáp ứng một loạt tiêu chí khắt khe, tùy thuộc vào hình thức phát hành:
a. Phát Hành Trái Phiếu Riêng Lẻ
Đây là hình thức phát hành trái phiếu chỉ dành cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và không được chào bán rộng rãi ra công chúng. Điều kiện gồm:
Doanh nghiệp có tư cách pháp nhân và hoạt động hợp pháp.
Có báo cáo tài chính năm liền kề được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán đủ điều kiện.
Đảm bảo tỷ lệ an toàn tài chính theo quy định pháp luật, không có nợ xấu.
Có phương án phát hành và sử dụng vốn được phê duyệt bởi cơ quan có thẩm quyền trong doanh nghiệp.
Đáp ứng các hạn mức phát hành (tổng dư nợ trái phiếu không vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu, trừ một số trường hợp đặc biệt).
b. Phát Hành Trái Phiếu Ra Công Chúng
Khác với phát hành riêng lẻ, hình thức này cho phép doanh nghiệp chào bán trái phiếu tới công chúng, bao gồm cả nhà đầu tư cá nhân không chuyên. Tuy nhiên, điều kiện cũng nghiêm ngặt hơn:
Doanh nghiệp phải là công ty cổ phần.
Hoạt động kinh doanh có lãi trong năm liền kề trước năm phát hành.
Có phương án phát hành được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Đăng ký chào bán với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và phải có xếp hạng tín nhiệm đối với một số trường hợp theo quy định.
3. Ai Không Được Phát Hành Trái Phiếu?
Doanh nghiệp đang có nợ xấu tại tổ chức tín dụng.
Công ty không đảm bảo tỷ lệ an toàn tài chính theo quy định.
Doanh nghiệp không có báo cáo tài chính được kiểm toán hợp lệ.
Công ty có vi phạm nghiêm trọng về công bố thông tin hoặc gian lận tài chính.
4. Những Lưu Ý Khi Phát Hành Trái Phiếu
Trái phiếu không phải là “tiền miễn phí”: Việc phát hành trái phiếu đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải đảm bảo khả năng thanh toán lãi suất và gốc khi đến hạn.
Công bố thông tin minh bạch: Các doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt về công bố thông tin theo quy định, tránh gây mất lòng tin cho nhà đầu tư.
Rủi ro từ quy định thay đổi: Chính sách về phát hành trái phiếu có thể thay đổi theo thời gian, nên doanh nghiệp cần cập nhật liên tục để tránh vi phạm.
Kết Luận
Phát hành trái phiếu là một cách hiệu quả để huy động vốn, nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng đủ điều kiện. Những quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo an toàn tài chính cho nhà đầu tư và ổn định thị trường. Nếu doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu, cần chuẩn bị kỹ lưỡng về tài chính, pháp lý và chiến lược sử dụng vốn, tránh rơi vào vòng xoáy nợ nần.
