Trong bất kỳ dự án xây dựng nào, chất lượng vật liệu đầu vào đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Nó không chỉ ảnh hưởng đến độ bền công trình mà còn tác động trực tiếp đến tiến độ và chi phí. Vì vậy, việc nghiệm thu vật liệu đầu vào cần phải được thực hiện chặt chẽ, theo đúng quy trình. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ một checklist nghiệm thu vật liệu đầu vào đầy đủ, giúp hạn chế tối đa rủi ro trong quá trình thi công.
1. Tại sao nghiệm thu vật liệu đầu vào lại quan trọng?
Bạn có thể tưởng tượng nếu một tòa nhà sử dụng thép kém chất lượng hay xi măng không đạt chuẩn thì hậu quả sẽ thế nào không? Những sai sót trong kiểm soát vật liệu có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như:
Công trình nhanh xuống cấp, giảm tuổi thọ.
Phát sinh chi phí sửa chữa, gia cố không đáng có.
Thậm chí có thể dẫn đến sự cố nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng con người.
Vì vậy, việc kiểm tra vật liệu đầu vào không chỉ là một yêu cầu kỹ thuật mà còn là trách nhiệm của tất cả các bên liên quan, từ nhà thầu, giám sát thi công đến chủ đầu tư.
2. Checklist nghiệm thu vật liệu đầu vào đầy đủ và chi tiết
A. Kiểm tra giấy tờ và hồ sơ liên quan
Trước khi kiểm tra thực tế, cần rà soát các giấy tờ đi kèm để đảm bảo vật liệu có nguồn gốc rõ ràng và đạt chuẩn. Các loại giấy tờ cần có gồm:
✅ Hợp đồng mua bán vật liệu, quy cách kỹ thuật.
✅ Chứng nhận xuất xứ (CO) và chứng nhận chất lượng (CQ) của nhà sản xuất.
✅ Kết quả kiểm định, thí nghiệm từ phòng thí nghiệm đạt chuẩn.
✅ Biên bản giao nhận hàng hóa từ nhà cung cấp.
👉 Lưu ý: Nếu thiếu bất kỳ giấy tờ nào, cần yêu cầu nhà cung cấp bổ sung ngay trước khi đưa vật liệu vào sử dụng.
B. Kiểm tra ngoại quan vật liệu
Sau khi kiểm tra giấy tờ, bước tiếp theo là đánh giá bằng mắt thường để phát hiện lỗi hỏng hóc hoặc dấu hiệu bất thường. Một số tiêu chí cần kiểm tra:
✅ Xi măng: Không bị vón cục, còn hạn sử dụng, không có tạp chất.
✅ Cát, đá: Không lẫn tạp chất (bùn, sét, hữu cơ…), kích thước đồng đều.
✅ Gạch, ngói: Không bị nứt, mẻ, kích thước chuẩn, màu sắc đồng nhất.
✅ Thép: Không bị gỉ sét, cong vênh, đường kính đúng với yêu cầu thiết kế.
✅ Sơn, hóa chất xây dựng: Bao bì nguyên vẹn, không có dấu hiệu bị pha trộn.
👉 Mẹo nhỏ: Có thể dùng tay sờ hoặc cạo nhẹ để kiểm tra chất lượng bề mặt của vật liệu như thép, gạch, xi măng. Nếu thấy bất thường, có thể yêu cầu thay thế ngay.
C. Kiểm tra chất lượng bằng phương pháp thử nghiệm
Đối với một số loại vật liệu quan trọng như bê tông, thép, xi măng…, cần thực hiện thêm các bài test kiểm định để đảm bảo đạt chuẩn kỹ thuật. Các thử nghiệm phổ biến gồm:
🔹 Thép xây dựng: Kiểm tra cường độ kéo, uốn tại phòng thí nghiệm.
🔹 Bê tông: Lấy mẫu đúc kiểm tra cường độ chịu nén sau 7, 14, 28 ngày.
🔹 Cát, đá: Sàng lọc, đo độ sạch để đảm bảo không lẫn bùn, đất sét.
🔹 Xi măng: Kiểm tra thời gian đông kết, độ mịn, cường độ chịu nén.
👉 Lưu ý quan trọng: Nếu vật liệu không đạt yêu cầu sau kiểm định, cần yêu cầu nhà cung cấp đổi trả ngay để tránh ảnh hưởng đến tiến độ thi công.
3. Quy trình nghiệm thu vật liệu đầu vào chuẩn chỉnh
Để đảm bảo nghiệm thu đúng chuẩn, bạn có thể áp dụng quy trình 4 bước sau:
Bước 1: Kiểm tra giấy tờ đi kèm
Xác minh nguồn gốc, chứng nhận chất lượng và các kết quả thí nghiệm trước đó.
Bước 2: Kiểm tra ngoại quan vật liệu
Đánh giá sơ bộ bằng mắt thường để phát hiện lỗi sản xuất hoặc hư hỏng trong quá trình vận chuyển.
Bước 3: Thực hiện kiểm định chất lượng
Lấy mẫu thử nghiệm để đánh giá độ bền, khả năng chịu lực theo tiêu chuẩn kỹ thuật.
Bước 4: Lập biên bản nghiệm thu
Sau khi vật liệu đạt yêu cầu, cần lập biên bản nghiệm thu, có chữ ký của các bên liên quan để đảm bảo trách nhiệm sau này.
👉 Lưu ý: Nếu phát hiện sai sót trong bất kỳ bước nào, cần báo cáo ngay để xử lý kịp thời.
4. Những sai lầm thường gặp khi nghiệm thu vật liệu đầu vào
🚫 Chỉ kiểm tra qua loa, không đối chiếu với tiêu chuẩn kỹ thuật.
🚫 Không lấy mẫu kiểm định mà chỉ dựa vào giấy tờ của nhà cung cấp.
🚫 Chấp nhận vật liệu kém chất lượng vì ngại phát sinh thủ tục đổi trả.
🚫 Không lập biên bản nghiệm thu, dẫn đến khó truy cứu trách nhiệm khi có sự cố.
👉 Cách khắc phục: Luôn tuân thủ quy trình nghiệm thu bài bản, đừng để tâm lý “tặc lưỡi cho qua” khiến công trình gặp rủi ro sau này!
5. Kết luận
Nghiệm thu vật liệu đầu vào là một bước quan trọng trong quản lý chất lượng công trình. Một checklist chi tiết sẽ giúp bạn kiểm soát tốt chất lượng vật liệu, tránh được các sự cố không đáng có. Đừng quên:
✔ Kiểm tra giấy tờ và chứng nhận chất lượng.
✔ Đánh giá ngoại quan cẩn thận.
✔ Thực hiện các bài test kiểm định cần thiết.
✔ Lập biên bản nghiệm thu để đảm bảo trách nhiệm.
