Khi nhắc đến người khám phá ra châu Mỹ, hầu hết mọi người ngay lập tức nghĩ đến Christopher Columbus. Nhưng câu chuyện thực sự về người đầu tiên đặt chân đến lục địa này lại phức tạp và thú vị hơn rất nhiều. Có thể bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng Columbus không phải là người châu Âu đầu tiên đến châu Mỹ, và thậm chí, người bản địa ở đây đã có nền văn minh rực rỡ từ rất lâu trước khi bất kỳ ai từ bên kia đại dương đặt chân đến. Hãy cùng đào sâu hơn vào câu chuyện khám phá châu Mỹ!
1. Trước Columbus – Châu Mỹ có thực sự “vô danh”?
Châu Mỹ không phải là một vùng đất hoang sơ vô danh chờ đợi để được “khám phá”. Trước khi Columbus xuất hiện vào năm 1492, nơi này đã là mái nhà của hàng triệu người thuộc các nền văn minh vĩ đại như Maya, Aztec, Inca và nhiều bộ tộc thổ dân Bắc Mỹ khác.
Người bản địa Mỹ đã sống trên vùng đất này hàng chục nghìn năm, họ đã phát triển các hệ thống xã hội, kiến trúc và kỹ thuật tiên tiến. Thực tế, từ góc nhìn của họ, chính Columbus mới là “người lạ” khám phá ra một thế giới đã tồn tại từ lâu!
2. Lý thuyết người Viking: Leif Erikson có đến trước Columbus?
Nếu nói về người châu Âu đầu tiên đặt chân đến châu Mỹ, thì danh hiệu đó không thuộc về Columbus mà là Leif Erikson, một nhà thám hiểm người Viking.
Khoảng năm 1000 sau Công nguyên, gần 500 năm trước Columbus, Leif Erikson cùng những thủy thủ Bắc Âu đã rời Iceland và cập bến vùng đất mà ngày nay gọi là Newfoundland, Canada. Họ gọi nơi đó là Vinland vì có nhiều cây nho dại mọc khắp nơi.
Các bằng chứng khảo cổ hiện đại cho thấy người Viking đã lập một khu định cư nhỏ tại L’Anse aux Meadows (thuộc Canada ngày nay). Tuy nhiên, do điều kiện khắc nghiệt và sự xung đột với thổ dân bản địa, họ không thể duy trì lâu dài.
3. Columbus – Người “khám phá” châu Mỹ theo lịch sử phương Tây
Dù không phải là người châu Âu đầu tiên đặt chân đến châu Mỹ, Columbus vẫn là nhân vật quan trọng vì chuyến đi của ông đã khởi đầu làn sóng chinh phục và thuộc địa hóa của châu Âu.
Năm 1492, Columbus khởi hành từ Tây Ban Nha với ba con tàu: Santa María, Niña và Pinta. Ông vốn không có ý định tìm ra châu Mỹ mà chỉ đang tìm đường đi đến châu Á bằng cách đi về hướng Tây. Nhưng thay vì đến Trung Quốc hay Ấn Độ như ông tưởng, Columbus lại đặt chân đến một hòn đảo ở vùng Caribbean (Bahamas ngày nay).
Columbus cho rằng mình đã đến “Tân Thế Giới”, nhưng thực chất ông chưa bao giờ đặt chân lên lục địa Bắc hoặc Nam Mỹ. Thay vào đó, các chuyến hành trình sau này của ông chỉ đi qua các đảo như Cuba, Haiti và Cộng hòa Dominica.
Điều đáng nói là Columbus không hề biết rằng mình đã khám phá ra một vùng đất mới. Thậm chí, ông còn không tin rằng mình đã tìm ra một lục địa mới, mà cứ nghĩ đây chỉ là một phần chưa được khám phá của châu Á!
4. Amerigo Vespucci – Người đặt tên cho châu Mỹ
Mặc dù Columbus là người đầu tiên “quảng bá” về sự tồn tại của một vùng đất mới, nhưng châu Mỹ không được đặt theo tên ông. Thay vào đó, cái tên này đến từ Amerigo Vespucci, một nhà thám hiểm người Ý.
Khác với Columbus, Vespucci nhận ra rằng vùng đất này không phải châu Á mà là một lục địa hoàn toàn mới. Nhờ các bức thư mô tả hành trình của Vespucci, nhà bản đồ học người Đức Martin Waldseemüller đã đặt tên cho lục địa mới là “America” vào năm 1507 để vinh danh ông. Và thế là cái tên “châu Mỹ” ra đời!
5. Những giả thuyết khác: Ai đã thực sự đến châu Mỹ trước?
Ngoài người Viking, còn có nhiều giả thuyết khác về những người đã có thể đến châu Mỹ trước Columbus:
Người Trung Quốc: Một số nghiên cứu cho rằng nhà thám hiểm Trịnh Hòa (thế kỷ 15) có thể đã đến châu Mỹ trước Columbus. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng cụ thể nào chứng minh điều này.
Người Polynesia: Những người Polynesia nổi tiếng với khả năng đi biển phi thường. Một số dấu vết di truyền cho thấy có thể họ đã giao thương hoặc thậm chí đã đến châu Mỹ từ trước.
Người châu Phi: Một số giả thuyết cho rằng người Tây Phi có thể đã vượt Đại Tây Dương và đến Nam Mỹ trước Columbus. Một số bằng chứng khảo cổ học cho thấy sự ảnh hưởng văn hóa Tây Phi tại châu Mỹ, nhưng vẫn chưa có chứng cứ xác thực.
6. Kết luận: Columbus chỉ là một phần của câu chuyện
Vậy ai mới thực sự khám phá ra châu Mỹ? Câu trả lời không hề đơn giản. Nếu xét về mặt lịch sử, người bản địa đã sống ở đây hàng nghìn năm trước bất kỳ ai khác. Nếu xét về người châu Âu, Leif Erikson có thể đã đến trước Columbus gần 500 năm. Và nếu xét về mức độ tác động, Columbus là người khiến cả thế giới biết đến châu Mỹ, dù ông không phải người đầu tiên đặt chân lên lục địa này.
Nhìn chung, câu chuyện về người khám phá ra châu Mỹ không chỉ là về một cá nhân, mà là về một chuỗi khám phá, giao thoa và tranh chấp giữa các nền văn minh. Một vùng đất rộng lớn như châu Mỹ không thể chỉ gói gọn trong một cái tên hay một thời điểm duy nhất. Điều quan trọng nhất là chúng ta cần hiểu lịch sử từ nhiều góc độ khác nhau để có cái nhìn toàn diện hơn về quá khứ.
Bạn nghĩ sao? Ai thực sự là người khám phá ra châu Mỹ? 🤔
