Mỗi năm, khi cái lạnh bắt đầu len lỏi vào từng ngõ ngách, khi những cơn gió rét buốt thổi qua, người ta mới chợt nhận ra: mùa đông đã đến! Nhưng mùa đông thực sự bắt đầu từ tháng mấy? Câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại không có một đáp án cố định, bởi nó còn phụ thuộc vào cách chúng ta nhìn nhận về thời tiết và lịch.
1. Mùa Đông Theo Lịch Thiên Văn – Chính Xác Đến Từng Ngày
Nếu dựa theo lịch thiên văn, mùa đông chính thức bắt đầu vào ngày Đông chí – khoảng 21 hoặc 22 tháng 12 mỗi năm. Đây là thời điểm Mặt Trời ở vị trí thấp nhất trên bầu trời Bắc Bán Cầu, đánh dấu ngày ngắn nhất và đêm dài nhất trong năm. Kể từ thời điểm này, mùa đông thực sự bắt đầu và kéo dài đến ngày Xuân phân (khoảng 20 hoặc 21 tháng 3).
2. Mùa Đông Theo Lịch Khí Tượng – Đơn Giản Và Thực Tế Hơn
Trong khi lịch thiên văn khá chính xác về mặt khoa học, các nhà khí tượng học lại có cách phân chia mùa đơn giản hơn. Theo họ, mùa đông bắt đầu vào ngày 1 tháng 12 và kết thúc vào ngày 28 hoặc 29 tháng 2 (trong năm nhuận). Cách tính này dựa trên nhiệt độ trung bình của từng tháng và giúp việc theo dõi thời tiết dễ dàng hơn.
3. Mùa Đông Trong Cảm Nhận Của Con Người – Không Cần Lịch Vẫn Biết Đông Về
Thực tế, không ai cần nhìn vào lịch mới nhận ra mùa đông đang đến. Khi những cơn gió se lạnh xuất hiện, khi sương mù giăng kín lối đi, khi áo khoác dày được lấy ra khỏi tủ, thì đó chính là lúc mùa đông gõ cửa. Ở những nước có mùa đông rõ rệt, như châu Âu hay Bắc Mỹ, khoảng giữa tháng 11 là thời điểm không khí lạnh bắt đầu tràn xuống, mang theo tuyết trắng phủ đầy.
Ở Việt Nam, đặc biệt là miền Bắc, mùa đông thường được coi là bắt đầu vào tháng 11 hoặc đầu tháng 12, khi những đợt gió mùa Đông Bắc ùa về, mang theo cái lạnh đặc trưng. Tuy nhiên, tại miền Nam, mùa đông gần như không tồn tại – thay vào đó là một mùa khô dịu mát kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4.
4. Sự Khác Biệt Giữa Các Quốc Gia – Mùa Đông Không Giống Nhau Ở Mọi Nơi
Châu Âu & Bắc Mỹ: Mùa đông rõ ràng nhất, thường bắt đầu từ tháng 11 và kéo dài đến tận tháng 3. Nhiệt độ có thể xuống dưới -20°C, tuyết phủ trắng xóa khắp nơi.
Châu Á: Các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc có mùa đông khắc nghiệt từ tháng 12 đến tháng 2. Việt Nam và các nước Đông Nam Á chỉ cảm nhận được cái lạnh nhẹ vào cuối năm.
Nam Bán Cầu (Úc, Nam Mỹ, Nam Phi): Hoàn toàn ngược lại với Bắc Bán Cầu. Khi chúng ta đang đón mùa đông vào tháng 12 thì ở Úc lại là mùa hè rực rỡ.
5. Kết Luận – Mùa Đông Bắt Đầu Khi Bạn Cảm Nhận Được Nó
Dù bạn dựa vào lịch thiên văn (21/12), lịch khí tượng (1/12), hay cảm nhận thực tế (tháng 11 – 12), mùa đông thực sự bắt đầu khi bạn cảm nhận được nó. Cái lạnh tràn về, phố xá rực rỡ ánh đèn Giáng Sinh, những ly trà nóng ấm lòng – đó chính là dấu hiệu rõ ràng nhất của mùa đông!