Chuyện nghỉ phép ở công ty nghe thì đơn giản, nhưng thực tế lại đầy những drama mà ai đi làm cũng từng trải qua. Có khi bạn chỉ muốn xin một ngày nghỉ để về quê thăm gia đình, nhưng lại phải viết đơn, xin chữ ký, giải thích lý do… rồi hồi hộp chờ sếp phê duyệt như đang thi đại học. Nếu may mắn, đơn được ký ngay. Nếu không, bạn có thể nhận về một câu hỏi lạnh lùng: “Công việc đã sắp xếp ổn thỏa chưa?”—và thế là hết vui.
Vậy, rốt cuộc các công ty quy định nghỉ phép như thế nào? Và làm sao để nghỉ phép mà không gây thù chuốc oán với đồng nghiệp lẫn sếp?
1. Nghỉ Phép: Quyền Lợi Nhưng Không Phải Muốn Là Được
Theo luật lao động, nhân viên chính thức có quyền nghỉ phép năm—thường là 12 ngày, tùy vào thâm niên làm việc. Nhưng quyền là một chuyện, còn thực tế áp dụng thế nào lại là chuyện khác.
Nhiều công ty có chính sách rất thoải mái: chỉ cần báo trước và sắp xếp công việc ổn là nghỉ thôi. Nhưng cũng có những công ty mà chuyện nghỉ phép giống như một cuộc chiến tinh thần. Bạn phải lên kế hoạch từ sớm, đi qua hàng loạt bước xét duyệt, rồi đôi khi còn phải “làm bù” trước khi nghỉ. Và nếu bạn xin nghỉ vào những ngày cao điểm, tỷ lệ bị từ chối sẽ gần như 100%.
2. Những Kiểu Công Ty Và Cách Họ Xử Lý Nghỉ Phép
Kiểu 1: Công Ty “Gia Đình” – Nghỉ Thì Được, Nhưng Đừng Nhiều Quá
Công ty này coi nhân viên như người trong nhà, nên sếp thường phán một câu rất thoải mái:
“Ừ, nghỉ đi, nhưng ráng làm xong việc trước nhé.”
Nghe có vẻ dễ chịu, nhưng thực tế là nếu bạn có quá nhiều việc, bạn sẽ tự thấy ngại mà chẳng dám xin nghỉ.
Kiểu 2: Công Ty Quy Củ – Mọi Thứ Phải Theo Luật
Ở đây, nghỉ phép là quyền lợi rõ ràng. Bạn chỉ cần điền đơn, sắp xếp công việc ổn thỏa, và chờ phê duyệt. Sếp không có quyền từ chối vô lý, vì mọi thứ đều theo quy trình. Đây là kiểu công ty lý tưởng, nhưng không nhiều.
Kiểu 3: Công Ty “Chỉ Cần Làm Xong Việc” – Không Quan Trọng Nghỉ Lúc Nào
Những công ty hiện đại, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, không quan tâm bạn nghỉ ngày nào, miễn là công việc được hoàn thành đúng hạn. Họ thậm chí có chính sách nghỉ phép không giới hạn! Nhưng thực tế, nhân viên lại ít khi dám nghỉ, vì sợ nghỉ nhiều thì trông mình giống kẻ lười biếng.
3. Những Điều Cần Biết Khi Xin Nghỉ Phép
✅ Báo trước càng sớm càng tốt – Đừng để đến sát ngày mới xin nghỉ, trừ khi có việc đột xuất.
✅ Sắp xếp công việc ổn thỏa – Nếu nghỉ mà công việc bị đình trệ, bạn sẽ tạo ấn tượng không tốt với đồng nghiệp và sếp.
✅ Lựa chọn thời điểm khôn ngoan – Đừng xin nghỉ vào lúc công ty bận rộn nhất trừ khi thực sự cần thiết.
✅ Giữ mối quan hệ tốt với đồng nghiệp – Nếu bạn thường xuyên nhận việc hộ người khác, đến lúc bạn cần nghỉ, họ cũng sẵn sàng giúp bạn.
4. Khi Nghỉ Phép Bị Từ Chối – Phải Làm Sao?
Nếu sếp từ chối đơn nghỉ phép của bạn mà không có lý do chính đáng, bạn có thể làm gì?
Hỏi rõ nguyên nhân – Đôi khi sếp từ chối chỉ vì lo công việc bị ảnh hưởng. Nếu bạn chứng minh được rằng công việc vẫn suôn sẻ, có thể họ sẽ xem xét lại.
Thương lượng – Nếu không thể nghỉ đúng ngày mong muốn, bạn có thể đề xuất ngày khác gần đó.
Tra cứu chính sách công ty – Nếu chính sách công ty cho phép nghỉ nhưng sếp từ chối vô lý, bạn có quyền khiếu nại (nhưng hãy cân nhắc trước khi làm điều này, vì nó có thể ảnh hưởng đến quan hệ công việc).
5. Nghỉ Phép Đúng Cách, Giữ Được Cả Sức Khỏe Lẫn Sự Nghiệp
Nghỉ phép không chỉ là quyền lợi, mà còn là cách để duy trì sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Làm mãi mà không nghỉ thì dễ kiệt sức, nhưng nghỉ không khéo lại thành “tội đồ” trong mắt sếp và đồng nghiệp. Vì thế, hãy xin nghỉ thông minh, khéo léo, và quan trọng nhất là đừng cảm thấy có lỗi khi tận hưởng những ngày nghỉ của mình!
