Khi nói đến tài sản cố định, hầu hết chúng ta đều nghĩ đến những món đồ “trơ trọi”, bền bỉ như nhà cửa, máy móc hay thiết bị mà doanh nghiệp sở hữu. Tuy nhiên, dù những tài sản này có vẻ vững chãi, nhưng liệu bạn đã bao giờ đặt câu hỏi: “Khi nào mình nên đánh giá lại những tài sản này?” Đây là câu hỏi mà không phải ai trong giới tài chính hay quản lý doanh nghiệp đều biết rõ.
Tại sao phải đánh giá lại tài sản cố định?
Trước khi đi vào thời điểm đánh giá, chúng ta cần hiểu tại sao việc này lại quan trọng đến thế. Tài sản cố định không phải lúc nào cũng giữ nguyên giá trị. Lý do chủ yếu là do quá trình “khấu hao” – một thuật ngữ mà hầu hết chúng ta đã nghe nhưng đôi khi chưa hiểu hết về nó. Khấu hao là việc tài sản mất giá trị dần theo thời gian, và điều này có thể ảnh hưởng không nhỏ đến giá trị sổ sách của doanh nghiệp.
Hơn nữa, môi trường kinh doanh luôn thay đổi, giá trị của tài sản có thể thay đổi theo thị trường. Đánh giá lại tài sản cố định giúp phản ánh đúng thực tế, từ đó giúp doanh nghiệp có cái nhìn chính xác hơn về giá trị tài sản của mình, đồng thời hỗ trợ cho việc ra quyết định đầu tư, vay vốn, hoặc thậm chí bán tài sản.
Khi nào thì cần đánh giá lại tài sản cố định?
- Khi có sự thay đổi lớn trong giá trị tài sản
Nếu tài sản cố định của doanh nghiệp có sự thay đổi lớn về giá trị như nâng cấp, thay thế, hoặc mất mát lớn (như tai nạn, thiên tai), lúc này, việc đánh giá lại giá trị tài sản là cần thiết. Mục đích là để phản ánh chính xác giá trị hiện tại, giúp công ty có thể điều chỉnh sổ sách tài chính một cách phù hợp.
- Khi có sự thay đổi về các yếu tố thị trường
Thị trường thay đổi, nhu cầu và cung cấp hàng hóa, dịch vụ cũng thay đổi. Nếu thị trường đối với các loại tài sản của bạn đã thay đổi (ví dụ như máy móc cũ đã không còn được sử dụng rộng rãi nữa, hay bất động sản tăng giá trị mạnh mẽ), việc đánh giá lại là điều cần thiết để hiểu rõ hơn về giá trị thực của tài sản.
- Khi chuẩn bị cho các mục tiêu tài chính lớn
Khi doanh nghiệp chuẩn bị cho các mục tiêu tài chính quan trọng như việc vay vốn, chuẩn bị cho IPO, hoặc bán doanh nghiệp, việc đánh giá lại tài sản cố định sẽ giúp tăng tính minh bạch và xác định chính xác giá trị tài sản, từ đó giúp cho việc thu hút các nhà đầu tư hoặc các tổ chức tài chính dễ dàng hơn.
- Khi có sự thay đổi trong chính sách thuế và kế toán
Các quy định thuế và chuẩn mực kế toán có thể thay đổi theo thời gian. Nếu có sự thay đổi trong cách thức tính toán khấu hao, hoặc cách tính toán giá trị tài sản cố định trong các báo cáo tài chính, doanh nghiệp cần phải thực hiện đánh giá lại tài sản của mình để tuân thủ chính sách mới.
- Khi tài sản không còn phục vụ mục đích ban đầu
Một trong những lý do đơn giản nhưng quan trọng không kém là khi tài sản cố định không còn phục vụ mục đích sử dụng ban đầu. Ví dụ, một chiếc máy móc cũ không còn hoạt động hiệu quả như trước nữa, hoặc một tòa nhà trở nên lạc hậu và không còn sử dụng vào mục đích sản xuất nữa. Đánh giá lại sẽ giúp xác định giá trị hiện tại của nó, đồng thời hỗ trợ trong việc ra quyết định tiếp theo (sửa chữa, bán đi hay thanh lý).
Kết luận
Như vậy, việc đánh giá lại tài sản cố định không chỉ đơn thuần là một hoạt động kế toán mà còn là một công cụ giúp doanh nghiệp duy trì sự linh hoạt và chính xác trong chiến lược tài chính của mình. Việc đánh giá tài sản không phải là công việc mà doanh nghiệp nào cũng chú trọng, nhưng nó thực sự có thể là chìa khóa để giúp bạn tối ưu hóa tài sản và quyết định các chiến lược đầu tư, bán hàng, hay thậm chí là vay vốn một cách hiệu quả hơn.
Vậy nếu bạn là một nhà quản lý hay kế toán, đừng bỏ qua việc đánh giá lại tài sản cố định vào những thời điểm quan trọng. Điều này không chỉ giúp bạn duy trì sự minh bạch mà còn giúp bảo vệ giá trị tài sản của doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường đầy biến động.
