1. Sunk Cost là gì?
Sunk cost (chi phí chìm) là một thuật ngữ kinh tế và tài chính dùng để chỉ những chi phí đã chi ra và không thể thu hồi được trong tương lai. Đây là khoản chi phí đã được thực hiện trước đó và không ảnh hưởng đến các quyết định tài chính hiện tại hay tương lai. Nguyên tắc cơ bản của sunk cost là bạn không nên để những chi phí này ảnh hưởng đến các quyết định tiếp theo, vì chúng không thể thay đổi được.
2. Ví dụ về Sunk Cost
Chi phí phát triển phần mềm: Nếu một công ty đã đầu tư hàng triệu đô la vào việc phát triển một phần mềm nhưng phần mềm đó không được như mong đợi và công ty quyết định ngừng dự án, số tiền đã chi cho việc phát triển phần mềm là sunk cost. Quyết định ngừng dự án không nên bị ảnh hưởng bởi khoản chi phí này.
Chi phí quảng cáo đã trả trước: Giả sử một công ty đã trả trước một số tiền lớn cho quảng cáo trên truyền hình. Nếu quảng cáo không mang lại kết quả như mong đợi, số tiền đã chi là sunk cost và không nên ảnh hưởng đến quyết định về các chiến lược quảng cáo tiếp theo.
3. Tại sao Sunk Cost không nên ảnh hưởng đến quyết định?
Việc để sunk cost ảnh hưởng đến quyết định là một lỗi thường gặp, gọi là “sunk cost fallacy” (ngộ nhận chi phí chìm). Điều này xảy ra khi người ta tiếp tục đầu tư thêm thời gian, tiền bạc hoặc công sức vào một dự án hoặc quyết định chỉ vì họ đã đầu tư quá nhiều trước đó. Điều này không hợp lý vì số tiền đã chi không thể được thu hồi và không nên ảnh hưởng đến các quyết định tương lai.
4. Cách phân biệt Sunk Cost và Chi phí hiện tại
Chi phí hiện tại (current cost): Là những chi phí sẽ được chi ra hoặc sẽ có ảnh hưởng đến quyết định hiện tại và tương lai. Ví dụ, nếu bạn đang cân nhắc việc tiếp tục hoặc ngừng đầu tư vào một dự án, chi phí hiện tại là những khoản chi phí mà bạn sẽ phải bỏ ra để tiếp tục hoặc ngừng dự án.
Chi phí chìm (sunk cost): Là những chi phí đã chi ra và không thể thu hồi. Khi đưa ra quyết định, bạn nên tập trung vào các chi phí hiện tại và tương lai, không phải những khoản chi phí đã được chi ra trước đó.
5. Các bước để tránh ngộ nhận chi phí chìm
Nhận thức về sunk cost: Hiểu rằng chi phí đã chi ra không thể thay đổi và không nên ảnh hưởng đến quyết định hiện tại.
Tập trung vào chi phí hiện tại và tương lai: Đánh giá quyết định dựa trên chi phí và lợi ích hiện tại và tương lai, không phải những gì đã chi ra trước đó.
Đưa ra quyết định dựa trên giá trị hiện tại: Xem xét các yếu tố như lợi ích, chi phí và rủi ro hiện tại và tương lai để đưa ra quyết định hợp lý.
6. Tóm tắt
Sunk cost là những chi phí đã chi ra và không thể thu hồi được. Việc nhận thức và phân biệt giữa sunk cost và chi phí hiện tại là rất quan trọng trong việc ra quyết định. Để đưa ra quyết định hợp lý, bạn cần tập trung vào các yếu tố hiện tại và tương lai, không bị ảnh hưởng bởi những khoản chi phí đã chi ra trước đó.
Kết nối với web designer Lê Thành Nam
