Bạn có bao giờ cảm thấy bực bội khi con mình ngồi học chưa được 5 phút đã quay sang nghịch bút, nhìn ra cửa sổ, hoặc liên tục đứng dậy không? Nếu có, bạn không cô đơn đâu! Việc trẻ nhỏ khó tập trung là chuyện bình thường, nhưng nếu mức độ mất tập trung này ảnh hưởng đến việc học và phát triển của trẻ, thì đây là lúc chúng ta cần tìm cách giúp đỡ.
Vậy làm sao để dạy trẻ kém tập trung một cách hiệu quả mà không biến giờ học thành “trận chiến” giữa phụ huynh và con cái? Hãy cùng khám phá những phương pháp thực tế và sáng tạo dưới đây!
1. Hiểu Rõ Nguyên Nhân – Trẻ Không Cố Ý “Bất Hợp Tác”
Trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, cha mẹ cần hiểu rằng trẻ không cố tình mất tập trung để làm khó mình. Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ gặp khó khăn trong việc duy trì sự tập trung, bao gồm:
Não bộ chưa phát triển hoàn thiện: Trẻ nhỏ, đặc biệt từ 4-10 tuổi, có não bộ đang phát triển và chưa có khả năng duy trì sự chú ý lâu như người lớn.
Môi trường xung quanh quá nhiều yếu tố gây xao nhãng: Âm thanh, ánh sáng, điện thoại, TV, đồ chơi… đều có thể khiến trẻ phân tâm.
Thiếu hứng thú với bài học: Nếu nội dung học tập không hấp dẫn, trẻ rất dễ mất hứng và tìm thứ khác thú vị hơn.
Chế độ ăn uống, giấc ngủ không hợp lý: Thiếu ngủ hoặc ăn quá nhiều đường, chất béo xấu có thể ảnh hưởng đến sự tập trung.
Khả năng tự điều chỉnh cảm xúc còn yếu: Trẻ chưa biết cách kiểm soát cảm xúc nên dễ bị cuốn vào những suy nghĩ khác thay vì tập trung vào bài học.
Nắm được lý do giúp cha mẹ có hướng điều chỉnh phù hợp, thay vì trách mắng trẻ mà không thực sự hiểu vấn đề.
2. Tạo Môi Trường Học Tập “Chống Xao Nhãng”
Bạn có thể biến góc học tập của con thành một không gian giúp trẻ dễ tập trung hơn bằng cách:
✅ Giảm thiểu yếu tố gây phân tâm: Tắt TV, cất đồ chơi, hạn chế tiếng ồn từ bên ngoài. Một không gian yên tĩnh, có đủ ánh sáng sẽ giúp trẻ dễ tập trung hơn.
✅ Sử dụng đồng hồ đếm ngược: Nhiều trẻ có xu hướng trì hoãn vì không biết bao giờ mới kết thúc việc học. Sử dụng đồng hồ hẹn giờ (ví dụ 20-30 phút) giúp trẻ biết rằng mình chỉ cần tập trung trong khoảng thời gian nhất định, từ đó bớt cảm giác “bị ép buộc”.
✅ Tạo một góc học tập cố định: Đừng để trẻ học lúc thì trên ghế sofa, lúc lại dưới sàn hay trên giường. Một góc học cố định giúp não bộ trẻ hiểu rằng “ngồi vào đây là để học”.
✅ Để trẻ tự trang trí góc học tập: Khi trẻ có quyền tự do sáng tạo, chúng sẽ cảm thấy có trách nhiệm và gắn bó hơn với không gian học tập của mình.
3. Dạy Học Thông Minh – Biến Kiến Thức Thành Trò Chơi
❌ Sai lầm thường gặp: Ép trẻ ngồi học hàng giờ với sách vở dày đặc chữ. Điều này chỉ khiến trẻ nhanh chán và mất tập trung hơn.
✅ Giải pháp: Hãy biến việc học thành một trò chơi thú vị! Một số cách sáng tạo mà cha mẹ có thể áp dụng:
🎲 Học bằng trò chơi: Ví dụ, nếu trẻ đang học toán, thay vì làm bài tập nhàm chán, hãy sử dụng những con số trong cuộc sống thực tế (đếm kẹo, tính tiền khi mua đồ…).
🖍 Vẽ tranh minh họa bài học: Nếu trẻ học về khoa học hoặc lịch sử, hãy để con vẽ lại những gì mình hiểu thay vì chỉ đọc hoặc viết.
🎤 Kể chuyện, đóng vai: Nếu trẻ cần học một bài văn hay một khái niệm mới, hãy biến nó thành một câu chuyện có nhân vật mà trẻ yêu thích.
📱 Ứng dụng công nghệ đúng cách: Có nhiều ứng dụng giáo dục giúp trẻ học một cách tương tác hơn, thay vì chỉ ngồi đọc sách khô khan.
4. Rèn Kỹ Năng Tập Trung Theo Phương Pháp “Pomodoro Cho Trẻ Em”
Phương pháp Pomodoro (học tập theo chu kỳ 25 phút – nghỉ 5 phút) rất hiệu quả với người lớn, nhưng với trẻ em, bạn có thể điều chỉnh thời gian ngắn hơn để phù hợp với khả năng tập trung của trẻ:
⏳ Bước 1: Cho trẻ học tập trung trong 10-15 phút.
🎉 Bước 2: Nghỉ ngơi ngắn (3-5 phút), có thể đứng dậy vận động hoặc uống nước.
🔄 Bước 3: Lặp lại chu kỳ này 3-4 lần trước khi nghỉ dài hơn.
Bằng cách chia nhỏ thời gian học, trẻ không cảm thấy quá áp lực và sẽ dần cải thiện khả năng tập trung theo thời gian.
5. Khuyến Khích, Không La Mắng
Không ai muốn bị mắng khi đang cố gắng học, và trẻ cũng vậy. Nếu trẻ mất tập trung, hãy nhẹ nhàng nhắc nhở và động viên thay vì trách móc.
💡 Cách tiếp cận đúng:
✔️ Khen ngợi khi trẻ tập trung tốt, dù chỉ trong thời gian ngắn.
✔️ Nhấn mạnh vào sự tiến bộ, thay vì so sánh với trẻ khác.
✔️ Hỏi xem trẻ có cần giúp đỡ gì không, thay vì chỉ ra lỗi của trẻ.
Ví dụ, thay vì nói: “Con lúc nào cũng lơ đãng, không chịu học gì cả!”, hãy thử: “Hôm nay con đã ngồi học được 15 phút mà không đứng dậy rồi! Giỏi lắm, ngày mai mình cố gắng thêm một chút nữa nhé!”
Lời Kết
Dạy trẻ kém tập trung không phải là một cuộc chiến, mà là hành trình giúp con phát triển kỹ năng cần thiết cho tương lai. Kiên nhẫn, sáng tạo và thấu hiểu sẽ là chìa khóa giúp cha mẹ và con cái cùng nhau vượt qua thử thách này.
Hãy nhớ, mỗi đứa trẻ đều có thể học được cách tập trung – chỉ cần chúng ta tìm ra phương pháp phù hợp! 🚀
